Zelf lezen

De battle – Hanneke Groenteman

Het eerste jeugdboek van Groenteman is een interessant verhaal over twee vriendinnen die allebei een dagboek bijhouden over hun leven. Hun dagboekfragmenten zijn kort en wisselen elkaar steeds af. Yara is met haar moeder en zusje gevlucht naar Nederland vanuit Saoedi-Arabië en woont in een AZC, Hanna woont met haar ouders en tweelingbroers in een groot huis in Utrecht. Yara komt bij Hanna in de klas, de 3e van de middelbare school. Door een onhandig toeval moeten Yara en Hanna samenwerken aan een schoolproject over oude helden. Ze kiezen voor de filmsterren Marilyn Monroe en Audrey Hepburn. Ze kennen elkaar niet goed, Yara is erg verlegen en durft niet veel te praten, maar gaandeweg leren ze elkaar waarderen en worden ze vriendinnen. Grote thema’s komen aan bod: vluchtelingen, het leven in een AZC, loverboys, regels rond de verblijfsvergunning, de positie van de vrouw, dementie, er wel/niet bij horen, buitensluiten, echtscheiding, zelfmoordgedachten, vriendschap en verliefdheid.

Doordat je dicht op de huid zit van beide meiden middels hun dagboeken komt het verhaal rauw en oprecht binnen bij de lezer. Groenteman schrijft in eenvoudige zinnen en met spreektaal (consequent ‘wou’ in plaats van ‘wilde’ bijvoorbeeld). Ik kan me inleven in de meiden, herken de onzekerheden van een puber van een jaar of 15. Bijvoorbeeld het groepsgedrag, het erbij willen horen, onzekerheid over je uiterlijk en gedrag. Zoals gezegd komt er nogal wat voorbij in dit korte verhaal (127 bladzijden), zoals dat Yara zich een klein beetje herkent in de zelfmoordgedachten die Marilyn Monroe had tijdens haar leven. Gelukkig gebeuren er daarna een aantal dingen waardoor de meiden naar elkaar toe groeien en elkaar door moeilijke tijden heen slepen. Prachtig hoe belangrijk vriendschap kan zijn.

Ik vind dat Hanneke Groenteman een mooi en geloofwaardig verhaal neer heeft gezet. Geschikt voor lezers vanaf ongeveer 12 jaar denk ik, vanwege de wat ‘zware’ thematiek. Maar voor iets jongere lezers kan het ook interessant zijn, temeer omdat het heel makkelijk wegleest. Maar realiseer je dat als je dit boek aanraadt aan wat jongere lezers dat ze er vragen over zouden kunnen gaan stellen. Helemaal niks mis mee: lezen vergroot je wereld!

Tip: kijk via YouTube het interview met Hanneke Groenteman in Op1 terug terug waarin ze meer vertelt over de totstandkoming van het boek: zo heeft ze zelf een tijdje in een AZC gewoond voor een project ‘De wijksafari’ met Adelheid Roosen. Yara bestaat echt, want Groenteman woonde bij haar en haar moeder en zusje in huis. Ze heeft toch ook een politieke boodschap met dit boek, zegt ze in het interview: “Jongeren: let een beetje op die buitenstaander in je klas.” Maakt het nog indringender!

Bedankt Kluitman voor het recensie-exemplaar. Koop het boek hier.

Zelf lezen

De sterrensteen – het boek der veranderingen door Kelly van Kempen

Het debuut van Kelly van Kempen is een spannende zoektocht van twee vrienden in een mysterieuze wereld waarvan je móet weten hoe het afloopt!

Kelly van Kempen koos voor een interessante setting, namelijk een gezin met ‘zweverige’ ouders die hun eigen medicinale thee maken, aura’s lezen en waarzeggen. Ze hebben hun eigen praktijk, de Sterrensteen. Elfie is hun enige dochter en ze zet zich enorm af tegen haar ouders. Ze is wat op zichzelf, wil journalist worden en heeft niks met het paranormale wereldje. Maar doordat ze op een dag een vreemd boek in handen krijgt, het Boek der veranderingen, wordt alles anders.

Haar nieuwe buurjongen, Mats, waar ze in eerste instantie niets van wilde weten, wordt haar partner in de zoektocht naar de eigenaar en het echte verhaal achter het boek. Het blijkt nog een hele puzzel! Verschillende personages dienen zich aan: je moet als lezer goed opletten om het te kunnen volgen. Maar dat maakt het juist enorm interessant: je gaat meeleven met Elfie en Mats en je wilt dat ze het oplossen! Helaas – of gelukkig – staat aan het eind van het boek: “lees verder in De sterrensteen – Het feest van de wolfmaan”, waarvan het eerste hoofdstuk ook nog opgenomen is. Zo word je echt nieuwsgierig gemaakt!

Het is een feest om dit boek te lezen. Ik denk dat lezers vanaf 8/9 jaar hiervan zullen smullen. Elfie is een stoer en nieuwsgierig meisje waar veel kinderen zich mee kunnen identificeren. De ‘zweverige’ ouders zijn lekker karikaturaal neergezet, zonder er neerbuigend over te doen, maar met een gezonde dosis humor. Kinderen zetten zich nou eenmaal af tegen hun ouders. Achterin het boek is informatie te vinden over sterrenbeelden: Elfie heeft van de zoektocht namelijk ook wel wat geleerd!

Tot slot de vormgeving: het is weer een kunstwerk wat Billy Bones hier opleverde. De illustraties van Flavia Sorrentino passen perfect bij het verhaal. Niet alleen de cover, maar vooral ook de schutbladen zijn beeldschoon. Je blijft ernaar kijken.

Kortom: een mooi debuut, veelbelovend en lekker lezen voor de middenbouw. Dank Billy Bones voor het recensie-exemplaar!

Zelf lezen

Het mysterieuze horloge van Walker & Dawn – Davide Morosinotto

Ik realiseerde me dat ik nog niet een echte post aan dit boek heb gewijd, en dat terwijl het een van mijn favoriete boeken is. Op Twitter kwam ik de oproep tegen van een bibliothecaris die zei dat dit boek te weinig uitgeleend wordt bij de bieb. Tijd om er aandacht aan te besteden. Tevens is het onderwerp voor mijn onderzoek voor de Schrijversacademie naar inspirerende boeken.

Dit boek won in 2019 een Vlag en Wimpel. Het is het eerste boek van Morosinotto dat in het Nederlands vertaald is. Morosinotto is Italiaan en heeft vele andere boeken op zijn naam staan, maar nog geen jeugdboeken. Dit boek is wat mij betreft uniek. Een verhaal, verteld vanuit de vier perspectieven van vier kinderen in Amerika in het begin van de vorige eeuw. Ze leven in de bayou, een moerasgebied onder de Mississippi, waar het leven zwaar is. Hun ouders hebben geen tijd om naar hun kinderen om te kijken, ze zijn bezig met overleven. De vier kinderen hebben steun aan elkaar en willen avonturen beleven.

Het avontuur start met de vondst van drie dollars in het moeras. Ze besluiten met het geld een aankoop te doen bij een postorderbedrijf, in die tijd zeer gebruikelijk: er was nog geen internet en winkels waren dun gezaaid. In het boek werken tekst en beeld prachtig samen. De ‘originele’ (niet echt bestaande) pagina’s uit de postordercatalogus voegen iets toe aan het verhaal. De bestelling blijkt niet wat ze hadden gedacht. Ze gaan op onderzoek uit. Een reis van meer dan 3000 km ligt in het vooruitzicht. De vier kinderen, waarvan de jongste 8? is, vertellen samen het verhaal van hun onwaarschijnlijke reis. Volwassenen blijken hen steeds tegen te werken en ze komen in aanraking met grof geweld en onderdrukking. Maar steeds helpen de vier elkaar: ze vullen elkaar aan, lossen puzzels op en met slim nadenken zijn zij uiteindelijk de helden van hun dorp.

Kort samengevat:

⁃ Meerdere perspectieven

⁃ Een andere wereld, een andere tijd

⁃ Tekst en beeld werken samen

⁃ ‘Authentiek’ materiaal gebruiken

⁃ Een geheim

⁃ Lange hoofdstukken, maar steeds eindigend met cliffhanger

⁃ Belevingswereld van kinderen

⁃ Kinderen zijn de helden: slim en goed in logisch denken

⁃ Volwassenen zijn niet te vertrouwen

⁃ Spannende filmische actiescènes

Voorleesboeken, Zelf lezen

Het werkstuk of hoe ik verdween in de jungle – Simon van der Geest

Een van mijn favoriete boeken van afgelopen jaar. Een weergaloos goed boek. Het inspireert mij om te gaan schrijven en daarom heb ik dit boek gekozen om onderzoek naar te doen voor mijn schrijfopleiding bij de Schrijversacademie.

Waarom is dit zo’n goed boek? Simon van der Geest volgde de opleiding tot theaterdocent en de toneelschrijfopleiding. Dat maakt dat hij geweldige dialogen schrijft. Ik gok dat ongeveer de helft van het boek bestaat uit dialoog. Grappige, verrassende en levensechte gesprekken waarmee je kunt meeleven met hoofdpersoon Eva, die op zoek is naar haar biologische vader. Ik wil ook veel dialoog in mijn verhaal gebruiken en leer veel van deze schrijfstijl. De hoofdstukken zijn kort, bevatten steeds een kleine cliffhanger en worden afgewisseld met fragmenten uit het ‘werkstuk’ van Eva: een geschreven en getekend onderzoek naar wat biologische vaders zijn en hoe je ze kunt vinden. Karst-Janneke Rogaar maakte de tekeningen die ongelooflijk goed bij de tekst passen en die enorm grappig zijn. Tekeningen of tekst in een andere opmaak voegen echt iets toe aan een verhaal.

Van der Geest maakt van Eva een ondernemend en dapper meisje, dat tegelijkertijd de onzekerheid heeft van een 13-jarige puber. Dat merk je doordat ze gevoelig is voor de mening van anderen en niet alles zegt wat ze denkt. Haar moeder is een beroemde zangeres. Dat is een leuk en actueel gegeven: kinderen zijn vaak erg bezig met status en met wat hun ouders doen (of niet doen😉). Een tweede actualiteit is identiteit: als je alleen door je moeder bent opgevoed en niet op haar lijkt, gaan de kinderen in je klas vragen stellen. Eva vraagt zich af: wie ben ik? Lijk ik ook op mijn vader? Eva wil haar vader leren kennen en besluit zich aan te melden voor het tv-programma ‘Verloren tijd’ (een soort Spoorloos). Zonder dat haar moeder het weet vertrekt ze naar Suriname! Kinderen met lef vind ik geweldig. Mijn verhaal waar ik nu aan werk gaat ook over kinderen die iets heel spannends gaan doen, zonder ouders. Zoals ook in de andere boeken van Van der Geest gaat dit verhaal om een (familie)geheim. Stukje bij beetje kom je als lezer meer te weten over dit geheim. Dit gegeven wil ik ook gaan gebruiken in mijn verhaal. Het maakt dat je verder wilt lezen om het ‘raadsel’ op te lossen.

In het verhaal speelt de filmcrew van Verloren tijd een grote rol. Zij zijn vooral bezig met het maken van een mooi tv-programma. Eva is daar helemaal niet mee bezig: ze wil haar vader vinden. Buitenkant versus inhoud komt hiermee aan de orde: in onze snelle wereld van (sociale) media is er veel vluchtige informatie en wordt de impact van gebeurtenissen vaak vergeten.

Tot slot komen alle verhaallijnen aan het eind van het boek bij elkaar. Ik wil niet teveel verklappen, maar Eva verdwaalt in de jungle en komt tot een bijzondere ontdekking. Ook ontmoet ze een jongen die heel speciaal voor haar is: een vleugje romantiek. Dit laatste wil ik ook verwerken in mijn verhaal: verliefdheid spreekt de lezer vanaf 11 jaar vaak ook erg aan!

Kort samengevat:

⁃ Krachtige dialogen

⁃ Korte hoofdstukken met cliffhangers

⁃ Samenspel tekst en beeld

⁃ Verwijzing naar actualiteit

⁃ Een geheim

⁃ Een vleugje liefde

Voorleesboeken, Zelf lezen

Deesje – Joke van Leeuwen

Van Deesje leer ik dat kinderen niet in zeven sloten tegelijk lopen en dat ze altijd wel weer op hun pootjes terecht komen.

Deesje gaat logeren bij haar halftante en ze gaat voor het eerst alleen met de trein. Maar als ze aankomt op het station vindt ze haar halftante niet. En omdat haar koffer op de grond gevallen is in de trein verloor ze haar portemonnee waar het briefje met het adres op staat. Vanaf dat moment gaat alles mis. Of goed eigenlijk. Want Deesje is niet bang en ze vindt steeds wel weer een oplossing. Ze komt zelfs op tv!

Joke van Leeuwen heeft zo’n eigen stem, ik ben er verliefd op. Deesje verscheen in 1986, maar is nog springlevend. Hopelijk blijven kinderen alle boeken van Joke van Leeuwen lezen, het is een fantastisch oeuvre.

Prentenboeken

Bijna jarig – Imme Dros

Ik heb mijn lievelingsprentenboek gevonden. Het was er altijd al, maar ik had het niet zelf in mijn bezit, ik leende het altijd uit onze pabo-bieb en las het steevast voor aan de eerstejaars studenten. Als voorbeeld van hoe het volgens mij moet: een prentenboek maken waarvan elk woord raak is, waarmee je in gesprek komt met kinderen en echt belangrijke thema’s aansnijdt: verheugen, jokken, schamen, niet durven vertellen, een geheim bewaren, een probleem oplossen, eerlijk zijn.

Imme Dros’ schrijfstijl is fantastisch. De zinnen dansen van de bladzijden. Ik heb het dus al vaak voorgelezen, maar het blijft fijn om het weer te lezen: elke zin klopt en is zó echt: je kunt je voorstellen dat een kind het zo zegt of denkt.

Ella is bijna jarig. Ze weet nog niet wat ze gaat krijgen voor haar verjaardag.

“Het kan nog van alles zijn.

Dat is het leuke van een geheim.

Als je het weet is het maar één ding.”

Ella ziet ‘per ongeluk’ het cadeau door het zolderraam.

“Er staat een poppenhuis bij de deur.

Bij de deur die dicht moet blijven.

Ella wordt koud en het is niet eens koud.

Het is warm, de zon schijnt.”

Ze voelt zich verschrikkelijk nu ze weet wat haar cadeau is. En haar ouders weten niet dat ze het weet. Ze heeft een groot geheim en ze heeft er pijn van in haar buik.

“Ze heeft iets ergs gedaan.

En ze kon het niet eens helpen.

Ze wist niet dat ze het deed.

Echt niet. Eerlijk waar niet.”

Tijdens het lezen krijg je kippenvel, ja echt. Zo voel je mee met Ella. Kleuters doen dit ook. Ze vinden het zielig voor Ella en herkennen het misschien: hebben zij ook weleens zoiets meegemaakt?

De oplossing die Ella en haar vriendin bedenken is fantastisch: Ella maakt een tekening van haar huis en de ladder. Die geeft ze aan haar ouders. Ze kan het nog niet schrijven, maar wel tekenen. Als ze de tekening zien, snappen ze het.

Dit is toch geweldig?

Nu heb ik het boek dus gekocht, via marktplaats. Het ziet er gloednieuw uit. En er prijken twee stickers op: winnaar Woutertje Pieterse 2006 en zilveren griffel 2006. Niet voor niks: dit boek is uniek. Heb jij het ook gelezen?

Bekijk hier mijn post op Instagram voor meer foto’s van het boek.

Voorleesboeken, Zelf lezen

De juwelendief – M.G. Leonard & Sam Sedgman met illustraties van Elisa Paganelli

M.G. Leonard schreef de weergaloze Keverjongen-serie en komt nu met een nieuw avontuur: een treinmysterie. Ze schreef het boek samen met Sam Sedgman, voor hem is het zijn debuut. Een spannend boek voor treinliefhebbers en jonge detectives. Ik heb het ademloos gelezen, want het is een razend knap geschreven verhaal.

De ingrediënten voor een perfecte detective zijn aanwezig: veel verschillende personages (die moeilijk uit elkaar te houden zijn aan het begin), een interessante setting (een prachtige oude stoomtrein) en een slim en eigenwijs jongetje, Alex. Zijn oom Ben neemt hem mee op een treinreis met een bijzondere stoomtrein door Engeland en Schotland. Alex is het enige kind dat mee mag. Onderweg komt er hoog bezoek aan boord: de prins en de prinses. En hiermee begint ook het mysterie, want de prinses draagt een ketting met een diamant zo groot als een ei. Van het ene op het andere moment is het sieraad verdwenen. Wie heeft het ontvreemd? Alex gaat samen met een mysterieus meisje, een verstekeling, op onderzoek uit. Zijn logisch denken en tekentalent helpen hem daarbij. Zou hij de puzzel kunnen oplossen?

Zoals gezegd leest het boek… als een trein. Leonard schrijft heerlijk gedetailleerd en houdt tegelijk de spanning erin. Gaandeweg leer je alle passagiers in de trein kennen en raak je niet meer in de war van alle namen. Maar aan het begin moet de lezer hier wel wat moeite voor doen. Je wordt steeds op het verkeerde been gezet: net als je dacht dat het mysterie is opgelost, duikt er ander bewijsmateriaal op. Daardoor blijf je lezen! Het is geschikt voor sterke lezers vanaf 9 jaar.

Als je het boek nu loopt, kun je nog meedoen met een leuke actie: los de vragen op en win een rondleiding en een vossenjacht in het @spoorwegmuseum in Utrecht! Meedoen kan nog tot 31 augustus.

Young adult, Zelf lezen

De bijzondere woorden van Gioia – Enrico Galiano

Dit is een van de mooiste young adults die ik ooit las. Steengoed geschreven. Ontroerend. Levensechte personages.

En dan de taal: Gioia verzamelt bijzondere woorden en dan heb je me natuurlijk. Zo’n bijzonder meisje. Ik zou haar graag ontmoeten.

Ik lees dat de schrijver de populairste docent van Italië is. Er wordt ook heel mooi over onderwijs geschreven in dit boek. Vooral de filosofielessen zijn geweldig.

Ik raad dit boek aan iedereen aan, het is prachtig. Dit boek is terecht genomineerd voor besteboekvoorjongeren2020

Young adult, Zelf lezen

De geur van groen – Pamela Sharon

Een pittig verhaal over vriendschap, liefde, verdriet en verwarrende gevoelens: alles waar een jongere mee worstelt, gecombineerd met het feit dat de hoofdpersoon, Raaf, blind is.

Schrijfster Pamela Sharon weet heel knap de belevingswereld van een jong blind meisje te vangen. En de constante vergelijking met kleuren is prachtig gevonden. Je gaat anders kijken naar blindheid: kleuren hoef je niet te zien om ze te ‘voelen’. Aanrader dit bijzondere boek!

Voorleesboeken, Zelf lezen

De jongen achter in de klas – Onjali Q. Raúf

Wat is een vluchteling? We horen er zo vaak over in het nieuws en in de sociale media dat we er regelmatig vanuit gaan dat kinderen ook wel weten wat het inhoudt. Maar vaak hebben kinderen veel vragen. Zoals hoofdpersoon Alexa in dit boek:

1. Uit welk land ben je gevlucht?

2. Welke taal spreek je?

3. Waarom ben je gevlucht?

Ahmet is nieuw in de klas. Alexa en haar vrienden zijn heel nieuwsgierig naar hem. Ze willen hem welkom heten en vrienden met hem worden. Maar Ahmet spreekt nog niet de taal en moet erg wennen. Hij komt uit Syrië en heeft vreselijke dingen meegemaakt in de oorlog. Zijn klasgenootjes ontdekken steeds meer over de achtergrond van Ahmet, en ze besluiten hem te helpen.

Een heerlijk leesboek voor nieuwsgierige jonge lezers vanaf 8 jaar. Simpel en soepel geschreven, soms wel erg ‘uitleggerig’, maar ook ontroerend naïef. De schrijver heeft een duidelijke boodschap met dit boek: meer bekendheid geven aan het begrip ‘vluchteling’ en het onderwerp bespreekbaar maken.

Achterin het boek staat veel achtergrondinformatie. Dit is fijn om erbij te hebben. De aanleiding van het boek is het nieuwsbericht over de aangespoelde peuter. Een nieuwsbericht dat de wereld shockeerde. De vragen achterin het boek zijn goed te gebruiken in de klas! Mooi dat dit boek er is.