Informatief, Prentenboeken, Zelf lezen

Te gekke beroepen die echt bestaan – Natalie Labarre

Natuurlijk verschijnen er speciaal voor de Kinderboekenweek veel kinderboeken die bij het thema passen: worden wat je wil. Naast dat er al best veel boeken over dit onderwerp geschreven zijn (en die mogen ook weer in de schijnwerpers!), verschijnen er ook écht vernieuwende boeken, zoals Te gekke beroepen die echt bestaan, geschreven en geïllustreerd door Natalie Labarre, uitgegeven door Gottmer. Dit boek staat ook op de lijst met kerntitels voor groep 5/6. Alle titels staan hier overzichtelijk op een rijtje.

In dit boek vind je geen ‘doorsnee-beroepen’ zoals tandarts, leraar of kapper. Hier ga je meer leren over de beroepen van de toekomst én de beroepen waar je nog nooit van had gehoord, maar waarvan het fijn is dat ze bestaan.

Het boek staat bomvol met dit soort beroepen, zoals de treinduwer, de waterglijbaantester en de eilandbeheerder. Maar het leukste is dat er op elke pagina iets te doen en te vinden is. Het is een zoekboek, een kijkboek, een quizboek en een denkboek. Want terwijl je die maffe beroepen bij langs gaat, word je aan het denken gezet: wil je avontuur in je beroep, wil je schrijven en fantaseren, wil je met dieren werken of juist met computers, waar ben je zelf goed in en hoe kun je dat gebruiken?

Deze vragen komen niet expliciet aan bod maar kun je er dus wel zelf bij bedenken. Dat maakt het tot een interessant boek, ook voor in de klas. De leuke tekeningen, kleurrijke spreads en subtiele grapjes maken het tot een eindeloos leuk boek om mee bezig te gaan.

Aanrader dus!

Meer info: kijk op de website van Gottmer.

Prentenboeken

Het feest andersom – Paul Biegel & Aron Dijkstra

Andersomdag! Waarom bestaat dat niet meer??!! Vroeger was dit de leukste dag van het jaar – de dag waarop alle kinderen volwassenen worden en de grote mensen naar school moeten, net als de kinderen het hele verdere jaar. Een feestdag! Een dag waarop alles mag, want de kinderen zijn de baas! Ze mogen kiezen wat ze eten, wat voor werk ze doen en mogen lekker laat naar bed. Was deze dag er nog maar… Maar helaas…

Gelukkig is dit leuke boek er nog! De tekst is geschreven in 1973 door Paul Biegel en onlangs geïllustreerd door Aron Dijkstra en uitgegeven door Gottmer. Wat een geweldig boek en wat past het prachtig bij het thema van de Kinderboekenweek 2021: worden wat je wil! Want kinderen willen maar één ding: groot worden. Grote mensen mogen alles, kunnen zelf kiezen wat ze willen worden.

De cover ziet er al veelbelovend uit met vrolijke kleuren en kinderen in ‘volwassenkleding’: onder andere een schoonmaker, een politieagent, een rechter en een kapper. Ze kijken allemaal blij, want ze mogen dus een dag in de schoenen staan van hun ouders en het beroep uitvoeren dat hun ouders doen! De feestelijke stemming wordt voorgezet in het vrolijke verhaal waarop de illustraties een fantastische meerwaarde vormen: er is veel te kijken en er staan leuke grapjes in zoals het boek De kleine kapitein dat voorgelezen wordt aan de ouders door het kind.

Fantastisch dus dat dit boek er is, inspirerend voor ouders en leerkrachten om in gesprek te gaan met kinderen: wat is het verschil tussen kinderen en grote mensen? Wat zou jij doen als je een dagje je vader of je moeder was? Moet er een andersomdag komen? Sommige gezinnen doen dat echt, een dag per jaar (of vaker) dat de kinderen alles mogen bepalen. Ook leuk om dat een keer in de vakantie te doen – al zal je dan moeten accepteren dat je ontbijt met snoep, pannenkoeken als avondeten eet en de hele dag in een pretpark zal rondhangen…

Dank Gottmer kinderboeken voor het recensie-exemplaar. Het komt in de pabo op de thematafel Worden wat je wil in de Kinderboekenweek!

Zelf lezen

Lotje Later – Cees van den Berg

Wat een geweldig boek, perfect passend bij het thema van de Kinderboekenweek 2021: worden wat je wil. Vooral ook omdat ik nog niet eerder zo’n goed, écht muziekverhaal las. Dat komt vast omdat de schrijver, Cees van den Berg, zelf muzikant is. Het muziekplezier spat van de bladzijden. Ook worden er heel veel echte muziektermen, muziekstukken en componisten genoemd. Een rijk boek, om in te zetten voor een vakoverstijgend project én om het beroep van musicus meer bekendheid te geven.

Lotje Later verscheen in 2016, het debuut van Cees van den Berg. Nu verschijnt het in een heruitgave bij Lemniscaat, omdat het zo prachtig bij het thema van de Kinderboekenweek past. Lotje is een volhardend meisje: ze zit al vijf jaar op vioolles en is elke dag aan het studeren, maar ze blijft vreselijke noten produceren:

iiiiiiieueuuuuuuiiiiieieieie iiieieieIIIIIkgggggggiiiiggggggkgkgkgkgkkgkgk

Nou, ja je hebt een beeld. Als je weleens uit een open raam een beginnende vioolleerling hebt gehoord weet je precies hoe dat klinkt. Vaak wordt het na een tijdje beter (of stopt de leerling gefrustreerd), maar Lotje wordt maar niet beter.

Toch stopt Lotje niet. Ze blijft volhouden. En haar ouders zijn haar grootste fans. Ze bouwen een geluiddichte schuur voor haar om te oefenen. Lotje is een groot fan van Janine Jansen. Ze schrijft haar elke dag een mailtje maar krijgt steeds geen antwoord terug. Toch speelt Janine Jansen nog een grote rol op het eind van het boek!

Lotje heeft een viooljuf, juffrouw Krabbenbak. Ze probeert alles om Lotje zuiver te laten spelen, maar is de wanhoop nabij. Maar dan ontmoet Lotje een mysterieuze meneer in een rijdende woonwagen, die haar een bijzondere viool geeft. Dan verandert Lotjes leven ingrijpend…

Zoals eerder gezegd een intrigerend en zeer sterk geschreven verhaal. Van den Berg is een echte verhalenverteller, wist ik ook van het recent verschenen Gevonden. Hij schrijft in dit boek ook over een bijzondere ontmoeting tussen een kind en een volwassene. Juist ‘worden wat je wil’ komt duidelijk terug in dit boek: blijven volhouden, oefenen, geloven in jezelf en doorzetten zorgt ervoor dat je veel meer kans maakt dat je kan worden wat je wil (hoewel dat natuurlijk zeker niet voor iedereen en alle beroepen geldt).

Kinderen die op muziekles zitten en interesse hebben in de muziekwereld komen aan hun trekken met dit boek. Maar ook kinderen die er nog weinig van weten leren er veel over, bijvoorbeeld door begrippen als toonladder, snaarinstrument, dirigent, symfonie, melodie, tonen, loepzuiver, fuga, Concertgebouw enz.

Muziekstukken die genoemd worden zijn onder andere Danse macabre, Vioolsonate nr. 1 van Bach, Passacaglia XVI, Winter uit De vier jaargetijden van Vivaldi: Concerto nr. 4. Ik zie veel mogelijkheden voor prachtige muziek- en leesbevorderingslessen!

Meer info: https://www.lemniscaat.nl/boeken/lotje-later/

Zelf lezen

Kampioen – Corien Oranje

Een waargebeurd verhaal, meesterlijk verteld door Corien Oranje. Het verhaal van Victor, die door een verschrikkelijk ongeluk zijn onderbeen verliest. Victor is een echte sporter en vooral in zwemmen is hij steengoed. Zou hij weer kunnen zwemmen na het ongeluk? Over doorzettingsvermogen, rouw, ouderschap en vriendschap. Wat een verhaal.

Mooi is het nieuws dat er een Kampioen 2.0 komt! Olivier (Victor in het boek) is inmiddels volwassen en vertelt wat er gebeurde na het jaar dat zijn leven tekende. Het boek verschijnt in september!

Informatief, Zelf lezen

Onder de golven – Linda Dielemans en Djenné Fila

Archeoloog worden… toen ik 10 jaar was heb ik daar ook over gefantaseerd. En hoeveel andere kinderen ook niet? Het spreekt tot de verbeelding: lekker de hele dag in de grond graven en mooie dingen vinden. Ik stond vaak vooraan bij een bouwput bij ons in de wijk en in onze binnenstad: zouden ze wat vinden?

Van archeoloog en schrijver Linda Dielemans leren we dat het beroep van archeoloog niet alleen maar graven in de grond is. Je moet heel veel van geschiedenis weten, maar ook van moderne technieken, bijvoorbeeld van radioactiviteit en fotogrammetrie (een 3D-beeld maken van heel veel foto’s). Linda Dielemans schreef eerder Brons, een heel boek over alleen dit metaal, maar ze schreef ook fictieve boeken, zoals Schaduw van de leeuw – over de prehistorie, die verschenen bij Leopold (kinderboeken.nl).

In dit nieuwe boek van Linda Dielemans, Onder de golven, dat verschijnt bij Fontaine uitgevers, vertelt ze het verhaal van Doggerland: het land onder de golven van waar nu de Noordzee is. Je kunt het je niet voorstellen, maar vroeger woonden er mensen waar nu zee is. Dielemans en illustrator Djenné Fila nemen ons mee vanaf 1 miljoen jaar geleden tot nu, naar het gebied tussen Nederland en Engeland. Dat doen ze door ‘laag voor laag’ de aarde ‘af te pellen’ en daarbij de wisseling van klimaat en weersomstandigheden te beschrijven. Tsunami’s, ijstijden, overstromingen en aardbevingen: het heeft allemaal invloed op wat er later voor menselijke en plantaardige resten in de grond worden gevonden.

Per tijdvak schreef Dielemans ook een verhaal vanuit ‘de bewoners’. Over de jacht, kiespijn of het bereiden van voedsel. Ontzettend knap hoe Dielemans zich kan inleven in iemand die niet in onze moderne tijd leeft. Niet veel schrijvers is dat gegeven, zij kan zich scharen achter Thea Beckman en Rob Ruggenberg, die ook weergaloos goede fictieve historische boeken schreven.

Djenné Fila heeft een stijl die heel fijn aansluit bij het verhaal van Dielemans: bijvoorbeeld door de verschillende ondergronden waar gras, zand en andere natuurlijke materialen voor gebruikt lijken te zijn. Fila heeft echt goed gekeken naar schedels, pijlpunten en vuistbijlen en die in beeld gebracht. En de sfeervolle beelden bij de verhalen zijn fantastisch, zo mooi. Door de vele tekeningen leest het heel prettig.

Het is best een pittig boek, maar voor kinderen die geïnteresseerd zijn in archeologie en geschiedenis heerlijk om in te duiken. Ik heb steeds stukjes gelezen en heb het niet van voor tot achter gelezen. Dat kan prima. De tekst leent zich heel goed voor mooie lessen close reading! Vooral de fictieve verhalen tussendoor zijn leuk om voor te lezen, ze zijn lekker spannend. En daarmee kun je heel mooi een geschiedenisles beginnen.

In het laatste hoofdstuk krijgen we tips om zelf op onderzoek uit te gaan: bijvoorbeeld op de stranden van Cadzand en Katwijk. Als stranden opgespoten worden kan er zo weer mooi nieuw materiaal tevoorschijn komen. Mijn handen gaan ervan kriebelen: wat zou het tof zijn om iets te vinden…!

Kortom: weer een bijzonder boek van een veelzijdige schrijver/archeoloog. En Djenné Fila heeft zich weer bewezen als een geweldige illustrator/kunstenaar. Dat ik fan ben van haar werk is wel duidelijk, denk ik! Dank, Fontaine uitgevers voor het recensie-exemplaar!

Voorleesboeken, Zelf lezen

Help! Een klas zonder meester – Ilona de Lange

Een razend spannend én actueel verhaal over het lerarentekort: Ilona de Lange schreef na Miljonairskind deel 1 en 2 weer een heerlijk leesboek over een belangrijk thema.

Haar schrijfstijl is vlot, herkenbaar, grappig en helemaal van deze tijd: haar stijl doet me denken aan Jacques Vriens.

Pieter, de geweldige meester van groep 8 van De Vuurvogel (toepasselijke naam), gaat weg en er is geen nieuwe leerkracht. Wel een vreselijke invaljuf (die wel als een echte horror-juf wordt neergezet 😂), maar die wordt na 1 dag al vakkundig de deur gewezen door een paar assertieve kids in groep 8: Sam, Jeremy en Shadee.

Deze drie zijn wel heel brutaal: ze filmen in de klas, saboteren het digibord en verwisselen een brooddoos. Allemaal om maar geen vreselijke nieuwe invaller te krijgen. Ze willen een fijne, goede meester of juf!

Ze beginnen een YouTube kanaal en plaatsen filmpjes over hun acties. Omdat ze dingen doen die niet mogen (zoals posters met een vacaturetekst wildplakken), komt de politie er zelfs aan te pas.

Maar ze laten zich niet stoppen, het is té belangrijk! Dan komt Jeremy met zijn oom Brock op de proppen. Brock ziet er nogal wild uit met tatoeages, een lange baard én hij zit in een rolstoel. Groep 8 wil dat Brock hun nieuwe meester wordt, want het maakt toch niet uit hoe iemand eruit ziet?

Of de klas een nieuwe meester krijgt, dat moet je zelf maar lezen. Dit is het ideale voorleesboek in groep 6, 7 of 8. En passant kun je met je klas over het lerarentekort praten, maar ook over pleeggezinnen (waar Sam in zit) en de eisen waaraan een goede juf of meester moet voldoen. Tof boek!

Zelf lezen

De zweetvoetenman – Annet Huizing & Margot Westermann

Annet Huizing is een van mijn favoriete schrijvers. Dat komt door twee boeken die diepe indruk op mij hebben gemaakt: Het Pungelhuis en Hoe ik per ongeluk een boek schreef. Twee boeken die enorm van elkaar verschillen, maar beide weergaloos goed zijn geschreven. Het boek dat ze schreef samen met Margot Westerman – De zweetvoetenman – verscheen al in 2017, maar is ook weer compleet anders.

Een boek dat je als leerkracht en kinderboekenliefhebber eigenlijk gewoon gezien en gelezen moet hebben. Een must voor studenten die rechten studeren. Dit boek is niet alleen geschikt voor kinderen, maar eigenlijk voor iedereen die meer wil weten over recht en onrecht, de rechtsstaat en verschillende rechtszaken.

Het is geen makkelijk boek. Het is dik en zwaar en leest niet lekker in bed of op de bank. Je moet ervoor aan tafel gaan zitten. En je hoeft ook niet aan het begin te beginnen. Blader gewoon tot je iets interessants tegenkomt en begin te lezen. Als je meer wil weten over hoe een rechtszaak nou precies verloopt en wat het verschil is tussen civiel recht en strafrecht, ga je naar de uitklappagina’s waar beeld en tekst elkaar perfect aanvullen.

Het is ook zeker geen kinderachtig boek. Er staan zaken in over moord en doodslag en zelfs ook over kindermisbruik (Robert M.). Die laatste vind ik eigenlijk wel erg pittig voor een kinderboek. Ik snap wel dat het een goede zaak is om uit te leggen dat iedere verdachte verdediging verdient, maar poeh: wel erg zwaar. Tegelijkertijd: goed dat geen onderwerp geschuwd wordt. De maatschappij is ook niet alleen maar fijn en veilig. Kinderen in de bovenbouw kijken ook het jeugdjournaal en stellen hier misschien vragen over. Fijn dat je dan in klare taal uitgelegd krijgt waar het nou om ging in het proces. ‘Iedereen verdient een eerlijk proces’ is een uitspraak die in deze zaak zeker interessant is om met kinderen te bespreken.

Er staan ook tal van enorm grappige en zelfs hilarische zaken in! Zo mooi om te merken dat recht in zoveel dingen zit en dat we er elke dag mee te maken hebben: als je fiets gestolen is, op social media zit of als je last hebt van de zweetvoeten van iemand die naast je zit.

Het is een uitdagend en bruikbaar boek voor mooie lessen in groep 8 en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Maar ga er eerst zelf doorheen voordat je het in de klas legt of aan je kinderen geeft.

Dit boek is uniek in zijn soort en zeer de moeite waard. Ik ben benieuwd of jij het gelezen hebt en wat jij ervan vindt!

Informatief, Zelf lezen

Mama is minister-president – Ody Niesingh & Marieke Visser

“Mama is minister-president, hét kinderboek over de politiek dat stereotype rolpatronen doorbreekt: help impact maken voor een nieuwe generatie. Wij, Ody Neisingh en Marieke Visser, hebben een droom: een hele nieuwe generatie kinderen laten opgroeien met het idee dat je écht alles kunt worden wat je wilt. Wij geloven in een wereld waarin jongens en meisjes gelijke kansen hebben. Waarin je geslacht niet langer bepaalt welke rol je gaat vervullen. Maar: you can’t be what you can’t see. Daarom willen we álle kinderen in Nederland kennis laten maken met ‘Mama is minister-president.’ Samen kunnen we écht impact maken en stereotype ideeën over vrouwen en mannen doorbreken.”

Deze tekst staat op de website van Rose stories voor het werven van donaties om dit boek te kunnen lanceren. Ik was te laat voor een donatie, maar heb het boek direct besteld toen het uitkwam: ik was er benieuwd naar en het past perfect bij het leefgebied waar we momenteel met pabo 2 aan werken: Mens, maatschappij & burgerschap.

Het is een heerlijk boek om te lezen. De vormgeving is prachtig, de cover spreekt direct aan en de illustraties zijn grappig. Het verhaal gaat over Adam. Als ze in de klas praten over de beroepen van hun ouders en Adam vertelt dat een van zijn ouders misschien minister-president wordt, denkt de meester dat het over zijn vader gaat. Maar: Adams moeder wordt minister-president. In het eerste hoofdstuk is wat aandacht voor wat verkiezingen zijn, maar vanaf hoofdstuk 3 begint een spannend verhaal over een schoolklas op schoolreisje naar het Binnenhof en een hacker die heel het internet plat legt.

Er is ongetwijfeld bewust voor gekozen om niet teveel te willen uitleggen: er gebeurt veel en het is spannend hoe het verhaal zal aflopen. Tussen de regels door geven de schrijvers commentaar op stereotypes in onze samenleving en kansen voor jongens en meisjes om te worden wat je wilt. De actualiteit zit er ook in (persconferenties, crisisteams) en zelfs de namen zijn heel grappig: minister Kwiebes en Flappermuis komen er ook in voor!

Aan het eind van het boek zit een woordenlijst, samengesteld door ProDemos. De makers hebben duidelijk voor ogen gehad dat leerkrachten en ouders dit boek gebruiken om met kinderen in gesprek te gaan over belangrijke onderwerpen zoals talent, gelijke kansen, stereotypes, democratie en onze regering. Ik vind het wel erg veel voor één boek, maar tegelijkertijd is het fijn dat het spannende verhaal wat luchtigheid brengt. Wat mij betreft weer een geslaagd project van Rose stories, de organisatie die onder andere maatschappelijk betrokken kinderboeken uitbrengt en diversiteit in de breedste zin in onze cultuur stimuleert. Meer info op http://rosestories.nl

Voorleesboeken, Zelf lezen

Baas van de wereld – Pieter Koolwijk

Wat een heerlijk boek. Alle ingrediënten voor een spannend verhaal met een serieuze ondertoon.

Ivo en Mila ontmoeten een mysterieuze zwerver die zich ‘baas van de wereld’ noemt. Dat geloven ze natuurlijk niet! Maar de man beschikt wel over zeer bijzondere gaven: hij lijkt de toekomst te kunnen voorspellen en met een winkelwagentje door de lucht te kunnen vliegen.

Ivo en Mila zijn niet bang aangelegd en ze gaan met de man mee. Gaandeweg ontdekken ze dat hij een geheime missie heeft. De baas van de wereld is echter wel pessimistisch: het gaat niet goed met de wereld, er is plastic soep, mensen denken alleen maar aan zichzelf en voeren oorlog over een klein stukje land dat helemaal niet van hen is.

Ivo en Mila zien het allemaal niet zo negatief: ze willen dingen echt veranderen. Ze geloven erin dat je zelfs door iets kleins te doen, je al kunt helpen. Daarom heeft de baas hen opgezocht: hij heeft kinderen nodig om de wereld te redden.

Dit boek zit ingenieus in elkaar. De verhaallijnen van Mila en Ivo, een diefstal, de band met hun ouders (en de zoektocht van Mila naar haar echte moeder) lopen gelijk op met het verhaal van baas. Het leest als een trein! De prachtige fullcolour illustraties van Elly Hees maken het echt af. En dan de mooie schutbladen! Als je het boek uit hebt snap je wat de steentjes te maken hebben met het verhaal.

Een aanrader voor alle wereldverbeteraars vanaf ongeveer 9 jaar.

Meer weten over Pieter Koolwijk? Kijk op www.pieterkoolwijk.nl of luister de GVP over zijn laatste boek Gozert via deze link