Tag: vluchtelingen

Zelf lezen

Misjka – Edward van de Vendel & Anoush Elman

Maaike de Vries

Met illustraties van Annet Schaap

Een parel. Een ontroerend, klein verhaal dat eigenlijk heel groots is. Over vluchten en over je ergens thuis voelen. Het kleine witte konijntje Misjka brengt het hele gezin van Roya dichter bij elkaar: Misjka staat voor liefde, aandacht en geborgenheid. Het vluchtverhaal van de familie vanuit Afghanistan komt uitgebreid aan de orde: sinds Misjka er is, vertellen haar ouders meer over hoe het gegaan is. Een vreselijk verhaal, te afschuwelijk om te bevatten. Zoveel kinderen maken dit nog steeds mee, elke dag. Het moet stoppen, maar hoe?

Edward van de Vendel en Anoush Elman schreven eerder samen De gelukvinder, een boek in de Slash-serie waarin een kinderboekenschrijver samen het levensverhaal van iemand opschrijft. In De gelukvinder gaat het over Hamayun, de broer van Roya. Anoush Elman heeft altijd contact gehouden met Edward van de Vendel en het verhaal over Misjka moest ook verteld worden. Daarom is dit boek er nu.

Het is een bijzonder boek, in al zijn kleinheid en bescheidenheid: juist in deze tijd waarin zoveel mensen vluchten, een veilige plek zoeken, is het bijzonder om een verhaal van binnenuit te lezen. Een gezin dat zoveel heeft meegemaakt. Zo belangrijk dat kinderen de verhalen horen zodat ze meer begrijpen van wat er gebeurt.

Wat is dit mooi gedaan. Edward van de Vendel heeft een fantastische schrijfstijl en de tekeningen van Annet Schaap!!! Zo mooi en zo passend bij het verhaal. Een regelrecht parel, een boek dat ik niet meer vergeet en vast vaak zal herlezen. ❤️

Prentenboeken

Migranten – Issa Watanabe

Maaike de Vries

Een boek dat je stil maakt. Zonder tekst, een donkere achtergrond. Met dieren die ‘gelaten’ kijken, ze ondergaan hun lot, hun migratie, hun onzekere toekomst. De dood in de vorm van een skeletje met een gekleurde doek reist met hen mee. Omdat ook deze groep niet ontkomt aan de dood. Hun reis is gevaarlijk, ze weten niet wat hen te wachten staat. Maar ze hebben elkaar. Ze houden elkaar vast, dragen de jonge dieren. Ze zijn gekleed in vrolijke lappen, maar zijn niet vrolijk. Een bijzonder boek dat juist nu weer andere beelden oproept. Het gebeurt elke dag, jaar in jaar uit. Mensen die zwerven, op de vlucht zijn. Ze zullen er altijd zijn, kloppen aan de deur. Laten we ze verwelkomen.

Een prachtig boek om met kinderen te praten over wat er op dit moment in Afghanistan gebeurt. De dieren reflecteren zo mooi de gevoelens van onzekerheid en angst. Verschenen bij Querido uitgevers. Issa Watanabe is een Peruviaanse prentenboekenmaker (1980), dochter van een dichter en een ­illustrator. In haar werk probeert ze sociale integratie onder de aandacht te brengen door middel van kunst.

Voorleesboeken, Zelf lezen

Jij en ik – verhalen over vriendschap en vluchtelingen – diverse auteurs

Maaike de Vries

Onze kinderen gaan binnenkort weer naar school. Veel van hen hebben ongetwijfeld de beelden ook gezien, misschien de krant gelezen of hun ouders er over horen praten: vluchtelingen.

Wie zijn ze? Hoe komen ze in die positie? Wat hebben ze meegemaakt en hoe kunnen we ze helpen?

Het boek Jij en ik staat bomvol verhalen en enkele gedichten van bekende schrijvers. Ontroerende, grappige en spannend verhalen die je een inkijkje geven in het leven van een vluchteling, de angst, de onzekerheid. Gebruik deze bundel om het gesprek aan te gaan, begrip te kweken. Ook voor de kinderen in jouw klas die misschien een oorlog hebben meegemaakt. Juist in die eerste weken op school waarin de kinderen elkaar beter gaan leren kennen.

Bij dit boek zijn lessuggesties beschikbaar, te vinden op lemniscaat.nl. Aanrader, ga ermee aan de slag!

Zelf lezen

Het kleine huis bij de rivier – Selma Noort

Maaike de Vries

Selma Noort ken ik van haar vorige boek Koningskind, dat veel indruk op mij maakte omdat het een bijbelverhaal tot leven brengt: het is gebaseerd op het Salomonsoordeel. Haar nieuwe boek Het kleine huis bij de rivier is alledaagser van opzet: een ontroerend en lief verhaal dat in onze tijd speelt over twee kinderen, die elkaars neef en nicht zijn en op een bijzondere plek wonen met veel familie om zich heen.

De plek waar ze wonen is een heel belangrijk gegeven in het verhaal, het speelt eigenlijk de hoofdrol. De slaapkamer van Joes bevindt zich op een gevaarlijke plek: hun huis staat op een smalle dijk en het verkeer rijdt rakelings langs de huizen. Aan het begin van het boek leer je de familie van Joes kennen: zijn moeder is een vluchteling en werd bij de opvang in Nederland verliefd op Walter, de vader van Joes. Ze gaan in het huis op de dijk wonen en Joes krijgt er een hele familie bij: zijn oom Jordan woont naast hen en zijn nichtje Amber wordt zijn beste vriendin.

Samen beleven ze vele avonturen. Als ze samen zijn durven ze meer en ze zijn erg nieuwsgierig naar nieuwe dingen. Wat vooral opvalt is de warme familiesfeer, die spat van de bladzijden. Er gebeurt niet veel spannends, maar het is gewoon fijn om te lezen.

Tot er op een dag een vreselijk ongeluk gebeurt. Er rijdt een grote vrachtwagen op Joes’ slaapkamer af, de vrachtwagen rijdt het huis binnen en Joes heeft een zware hersenschudding en breekt zijn been, arm en ribben. Een gebeurtenis die een grote klap is voor de hele familie. Gelukkig komt Joes er bovenop. Alleen is hun huis helemaal verwoest. Waar moeten ze nu wonen? De familie Van Rijn vindt ook daarvoor natuurlijk een oplossing!

Het is een sfeervol verhaal met ruimtebeschrijvingen die je helemaal voor je ziet. Ik moest denken aan de IJsseldijk van Deventer, waar ik deze zomer vele malen overheen ben gefietst (en het water stond extreem hoog!) Ook daar zijn huizen die vlak tegen de weg aan liggen en ik kan me voorstellen hoe gevaarlijk dat kan zijn.

Kortom: een fijn boek. Niet zo indrukwekkend als Koningskind, maar dat was dan ook echt een heel bijzonder verhaal. Ik kan me bij dit boek wel kinderen (10+) voorstellen die graag lezen over een landelijke omgeving, over familie, vriendschap en hoe je om kunt gaan met een vreselijk ongeluk.

Het boek verschijnt bij uitgeverij Leopold. Ik ontving een recensie-exemplaar. Bestel het boek bij kinderboeken.nl.

Zelf lezen

Vanaf hier kun je de hele wereld zien – Enne Koens

Maaike de Vries

De wereld van Dee is klein en veilig. Ze kent iedereen in de flat waar ze woont, haar twee beste vrienden wonen dichtbij. Ze kent de slager, de postbode, de oudste bewoner. Maar ze weet eigenlijk heel weinig over zichzelf en de wereld die ze kan zien vanaf de hoogste verdieping.

Wat is daar allemaal? Wie of wat was haar moeder voordat zij er was? Dee woont alleen met haar moeder, die haar niks vertelt over vroeger. Al twee jaar vraagt ze zich af waarom ze er zo anders uit ziet: in alles zijn ze zo verschillend, uiterlijk en innerlijk. Hoe kan dat nou? Ze móet wel geadopteerd zijn. Maar haar moeder ontkent als ze er naar vraagt.

“Zij is klein. Ik ben lang. Zij is blond, ik heb kleine donkere krullen. Zij heeft een lichte huid en ik een donkere. Zij wil alles handig, nuttig, netjes, op tijd en op de goede plek. Ik wil alleen maar dansen, mijn hart zo open als een winkeldeur op koopzondag. Als je ons zou omdraaien bij memory, dan was je beurt zeker voorbij.”

Enne Koens flikt het weer. Ze construeert een enorm boeiend, spannend en grappig verhaal in de typische Koens-stijl waar ik enorm van houd. Het kan bijna niet mis gaan na zoveel steengoede boeken. Dit verhaal laat me ook weer stuiteren van enthousiasme.

Het is zo knap hoe ze een spannend gegeven (meisje vindt een brief op straat met ‘retour afzender’ erop en gaat op zoek naar waar die vandaan komt) combineert met enorm grappige scènes en actuele thema’s (echtscheiding en vluchtelingen). Alles ‘raakt ze aan’, zonder het overdreven emotioneel uit te melken.

“Ergens op de wereld lopen mijn echte ouders. Ze roepen mijn naam op de plek waar ze me het laatst zagen. ‘Deetje!’ galmt het door de straten. ‘Dee!’ Of misschien heette ik wel geen Deetje, maar Doris of Destiny, Georgette, Virginia, ik weet het niet. Hoe zijn we elkaar uit het oog verloren? Misschien ben ik per ongeluk in een stilstaande trein gestapt voor ik oud genoeg was om mijn adres uit te spreken of het telefoonnummer van mijn ouders te onthouden. Of ben ik op een slechte dag ontvoerd door een of ander eng type?”

De setting is ook fantastisch, in een drukke wijk van een grote stad met veel hoogbouw en diversiteit aan inwoners. Het deed me denken aan de grappige serie Abi, over een meisje in de Bijlmer die allemaal culturen tegenkomt. Abi was ook zo’n grappig meisje dat nergens bang voor was en alles aan iedereen durfde te vragen.

Tot slot: wat een fijne vormgeving weer. Net als bij Ik ben Vincent en ik ben niet bang is er gekozen voor een subtiele, maar consequente stijl van kleine illustraties bij elk hoofdstuk: tekeningen van deuren, ramen, abstracte mensfiguren, die samen ook een verhaal vertellen.

Ik hoop zo dat dit boek veel kinderen zal bereiken. Dat ouders en leerkrachten dit boek lezen en aanprijzen en voorlezen. Het móet gelezen worden door de kinderen van nu, het gaat over hun wereld, hun actualiteit, de vragen die nu leven.

Voorleesboeken, Zelf lezen

Mijn jaar in een tent – Tiny Fisscher

Maaike de Vries

Ik had geen mooier boek kunnen kiezen om dit gekke jaar mee af te sluiten: wat een hartverwarmend verhaal! Over je angsten overwinnen, vriendschap, uitdagingen aangaan en wereldproblemen waar kinderen zich zorgen over maken. Ontzettend goed geschreven en met een belangrijke boodschap! Hieruit ga ik zeker voorlezen in een van mijn colleges volgend jaar. En de pabo-studenten gaan ook in actie komen…

Op de achterflap:

Voor een challenge-week die meester Sinan op school organiseert, besluit de elfjarige Zwaan geld op te halen voor kinderen in vluchtelingenkampen. Als uitdaging kiest ze ervoor om in een tent in de achtertuin te gaan slapen. Dat is niet de minste uitdaging, want ze wonen heel afgelegen, en dat terwijl Zwaan met angsten worstelt – angsten die ze graag wil overwinnen. Nog voordat ze aan haar challenge begint, besluit ze die langer te laten duren dan een week: een jaar, zelfs. Het wordt een eng, moeilijk, spannend, bizar maar ook mooi en leerzaam jaar. En dat in een bijzondere tent, die alles te maken heeft met een dramatische gebeurtenis van twee jaar daarvoor…

Kijk eens op movementontheground.com en becausewecarry.org voor meer info over goede doelen-acties. ❤️

Zelf lezen

De naam van mijn vader – Rindert Kromhout

Maaike de Vries

Klaus Mann is de zoon van de beroemde schrijver Thomas Mann, winnaar van de Nobelprijs voor literatuur. Hij heeft echt geleefd, van 1906 tot 1949. Hij is dus maar 43 geworden. Dit boek, De naam van mijn vader, is het derde boek in een serie over Klaus Mann. Het eerste boek ging over zijn jeugdjaren en in dit laatste boek leren we hoe zijn leven tragisch eindigde.

Het is een bijzondere vertelling: je wordt de tijd vóór de tweede Wereldoorlog ingezogen, over hoe de mensen in Duitsland steeds meer overtuigd raken van de ideeën van Adolf Hitler, maar ook hoe veel mensen dachten dat het allemaal niet zo’n vaart zou lopen. Kunstenaars en journalisten gingen gewoon door met hun werk. Totdat een ‘vriend’ van Klaus opeens sympathie voor Hitler blijkt te hebben. Hierover schreef Klaus Mann in 1936 het boek Mefisto: over hoe een acteur viel voor de ideeën van Adolf Hitler.

Er worden tijdsprongen gemaakt tussen 1938 en 1945. Het boek begint in 1945 als Klaus gevraagd wordt door het blad Stars and stripes, waar hij werkt als oorlogsverslaggever, om een reis vanuit Italië terug naar Duitsland te maken samen met John, een Amerikaanse fotograaf. Klaus is in Duitsland geboren, maar vluchtte vanwege de oorlog onder andere naar Amerika. Hij vindt het spannend om weer terug te gaan naar Duitsland. De band met zijn vader is verslechterd toen hij aan zijn ouders vertelde dat hij homoseksueel is.

We reizen met Klaus mee in 1945, afgewisseld met terugblikken naar 7 jaar geleden, waarin hij worstelde met een morfineverslaving en zijn relatie met zijn geliefde Tomski. We krijgen een beeld van de onderlinge familie-intriges en van de wereld van beroemde schrijvers en kunstenaars. Het einde van het boek is tragisch.

Belangrijk gegeven is dat Klaus Mann als zoon van een wereldberoemde schrijver altijd het gevoel heeft gehad dat hij in zijn schaduw moest staan. Rindert Kromhout schrijft in een lesbrief voor het voortgezet onderwijs die te vinden is op kinderboeken.nl:

“Stel je voor: je wilt schrijver worden terwijl je vader een van de beroemdste schrijvers van de wereld is. Is dat dan een voordeel, omdat je beroemde achternaam deuren voor je zal openen? Zal een uitgever je boek daardoor eerder accepteren, zullen kopers je boek eerder aanschaffen? Of het is juist een nadeel, omdat je voortdurend zult worden vergeleken met je vader? Begin je je loopbaan dus meteen al in de schaduw?”

Ik vond het een pittig boek voor de doelgroep: 15-25 jaar. Je moet best veel kennis hebben van de Tweede Wereldoorlog en van namen van schrijvers, kunst en literatuur. Ik vind het knap hoe Rindert Kromhout de geschiedenis zo gedetailleerd heeft onderzocht en er een meeslepend verhaal van heeft gemaakt. Als je van familiegeschiedenissen houdt, is de trilogie zeker een aanrader.

Ik ontving van Leopold een recensie-exemplaar. Bestel het boek hier. Op de website van kinderboeken.nl vind je ook de lesbrief die Rindert Kromhout maakte bij zijn beide trilogieën. Deze is geschikt voor het voortgezet onderwijs.

Zelf lezen

De battle – Hanneke Groenteman

Maaike de Vries

Het eerste jeugdboek van Groenteman is een interessant verhaal over twee vriendinnen die allebei een dagboek bijhouden over hun leven. Hun dagboekfragmenten zijn kort en wisselen elkaar steeds af. Yara is met haar moeder en zusje gevlucht naar Nederland vanuit Saoedi-Arabië en woont in een AZC, Hanna woont met haar ouders en tweelingbroers in een groot huis in Utrecht. Yara komt bij Hanna in de klas, de 3e van de middelbare school. Door een onhandig toeval moeten Yara en Hanna samenwerken aan een schoolproject over oude helden. Ze kiezen voor de filmsterren Marilyn Monroe en Audrey Hepburn. Ze kennen elkaar niet goed, Yara is erg verlegen en durft niet veel te praten, maar gaandeweg leren ze elkaar waarderen en worden ze vriendinnen. Grote thema’s komen aan bod: vluchtelingen, het leven in een AZC, loverboys, regels rond de verblijfsvergunning, de positie van de vrouw, dementie, er wel/niet bij horen, buitensluiten, echtscheiding, zelfmoordgedachten, vriendschap en verliefdheid.

Doordat je dicht op de huid zit van beide meiden middels hun dagboeken komt het verhaal rauw en oprecht binnen bij de lezer. Groenteman schrijft in eenvoudige zinnen en met spreektaal (consequent ‘wou’ in plaats van ‘wilde’ bijvoorbeeld). Ik kan me inleven in de meiden, herken de onzekerheden van een puber van een jaar of 15. Bijvoorbeeld het groepsgedrag, het erbij willen horen, onzekerheid over je uiterlijk en gedrag. Zoals gezegd komt er nogal wat voorbij in dit korte verhaal (127 bladzijden), zoals dat Yara zich een klein beetje herkent in de zelfmoordgedachten die Marilyn Monroe had tijdens haar leven. Gelukkig gebeuren er daarna een aantal dingen waardoor de meiden naar elkaar toe groeien en elkaar door moeilijke tijden heen slepen. Prachtig hoe belangrijk vriendschap kan zijn.

Ik vind dat Hanneke Groenteman een mooi en geloofwaardig verhaal neer heeft gezet. Geschikt voor lezers vanaf ongeveer 12 jaar denk ik, vanwege de wat ‘zware’ thematiek. Maar voor iets jongere lezers kan het ook interessant zijn, temeer omdat het heel makkelijk wegleest. Maar realiseer je dat als je dit boek aanraadt aan wat jongere lezers dat ze er vragen over zouden kunnen gaan stellen. Helemaal niks mis mee: lezen vergroot je wereld!

Tip: kijk via YouTube het interview met Hanneke Groenteman in Op1 terug terug waarin ze meer vertelt over de totstandkoming van het boek: zo heeft ze zelf een tijdje in een AZC gewoond voor een project ‘De wijksafari’ met Adelheid Roosen. Yara bestaat echt, want Groenteman woonde bij haar en haar moeder en zusje in huis. Ze heeft toch ook een politieke boodschap met dit boek, zegt ze in het interview: “Jongeren: let een beetje op die buitenstaander in je klas.” Maakt het nog indringender!

Bedankt Kluitman voor het recensie-exemplaar. Koop het boek hier.

Voorleesboeken, Zelf lezen

De jongen achter in de klas – Onjali Q. Raúf

Maaike de Vries

Wat is een vluchteling? We horen er zo vaak over in het nieuws en in de sociale media dat we er regelmatig vanuit gaan dat kinderen ook wel weten wat het inhoudt. Maar vaak hebben kinderen veel vragen. Zoals hoofdpersoon Alexa in dit boek:

1. Uit welk land ben je gevlucht?

2. Welke taal spreek je?

3. Waarom ben je gevlucht?

Ahmet is nieuw in de klas. Alexa en haar vrienden zijn heel nieuwsgierig naar hem. Ze willen hem welkom heten en vrienden met hem worden. Maar Ahmet spreekt nog niet de taal en moet erg wennen. Hij komt uit Syrië en heeft vreselijke dingen meegemaakt in de oorlog. Zijn klasgenootjes ontdekken steeds meer over de achtergrond van Ahmet, en ze besluiten hem te helpen.

Een heerlijk leesboek voor nieuwsgierige jonge lezers vanaf 8 jaar. Simpel en soepel geschreven, soms wel erg ‘uitleggerig’, maar ook ontroerend naïef. De schrijver heeft een duidelijke boodschap met dit boek: meer bekendheid geven aan het begrip ‘vluchteling’ en het onderwerp bespreekbaar maken.

Achterin het boek staat veel achtergrondinformatie. Dit is fijn om erbij te hebben. De aanleiding van het boek is het nieuwsbericht over de aangespoelde peuter. Een nieuwsbericht dat de wereld shockeerde. De vragen achterin het boek zijn goed te gebruiken in de klas! Mooi dat dit boek er is.