Young adult

Winnen van de wereld – Mark Boode

Yanna is op zoek. Op zoek naar zingeving, de liefde, vriendschap en vooral: naar wie zij is. Als ze in aanraking komt met een groep mensen die strijden tegen de gevolgen van klimaatverandering lijkt het wel alsof ze door de bliksem wordt getroffen. Dat is het! Daar wil ze bij horen, zich voor inzetten. Ze doet mee met een demonstratie en voelt dat ze dáár moet zijn, op dat moment.

“Voor het eerst in mijn leven doe ik iets wat zin heeft. Voor het eerst bepaal ik zelf een beetje de regels. En wie de regels van het spel bepaalt, heeft de meeste kans om te winnen.”

Het heeft grote impact op haar leven, het aansluiten bij de Green Rebels. Ze krijgt nieuwe vrienden. Haar oude vrienden begrijpen haar niet meer. Haar ouders zijn bezorgd en hebben veel vragen. Maar Yanna heeft geen tijd om te antwoorden. Actie moet er komen, en snel!

Ze bedenkt een risicovolle operatie. Ze wil een school bezetten. Want het onderwijs moet veranderen vindt ze: op school moeten jongeren leren om in opstand te komen, activisten te worden. Tijdens een les durft ze te zeggen:

“In de wereld gaat het net als in de klas. De sterkste heeft het voor het zeggen. De mensen met het meeste geld hebben de hoogste contacten en duurste advocaten. (…) Waarom leren we niet hoe we dat kunnen veranderen?”

Yanna is de held van dit verhaal. Een personage waar Jesse van Schaik (2005) zich in kan herkennen. Aan het eind van het boek introduceert Jesse zichzelf: ze voert al jaren actief actie voor het klimaat. Ze was op haar veertiende medeoprichter van Fridays For Future NL en betrokken bij heel veel acties van o.a. Greenpeace en Extinction Rebellion.

Mark Boode schreef dit boek omdat hij een van de oprichters is van Teachers for Climate. Docenten die zich hard maken voor activisme in de klas en op school. Naast de belangrijke boodschap die Boode in dit boek uitdraagt is het ook een spannende en psychologische young adult waarin Yanna een interessante ontwikkeling doormaakt. Haar onzekerheid en zoeken is heel rauw beschreven en daarom zo goed voelbaar. Ze wordt voor het eerst verliefd en het lijkt alsof de hele wereld afwisselend tegen haar is of juist dat alles geweldig is. Niks ertussen in. Precies zoals pubers dat kunnen voelen. Knap gedaan van de schrijver.

Dit boek is een aanrader voor jongeren, hun ouders en docenten in het voortgezet onderwijs. Ik ben benieuwd hoe het verder gaat…

“Is dit de manier om te winnen van de wereld?’

Ik zweet. Ik weet het niet. De wereld is geen film met goodguys en badguys, dit heeft niets te maken met winnen of verliezen. We zijn onderdeel van de wereld.

‘We moeten allemaal veranderen,’ zeg ik. ‘We moeten winnen van onszelf.”

Dit boek verscheen bij uitgeverij Lemniscaat, kijk hier voor meer informatie en lessuggesties op https://lemniscaat.nl/boeken/winnen-van-de-wereld

Op 9 maart werd het boek gepresenteerd in Pakhuis De Zwijger. Via deze link is het terug te kijken.

Lees hier een artikel in Trouw van 11 maart over het boek:

Prentenboeken

Prins zoekt prins – Tiny Fisscher & Coen Hamelink

Valentijnsdag komt er weer aan… en of je het nou een commerciële dag vindt of niet, het is een mooi moment om stil te staan bij de liefde. Misschien verlang je naar iemand, maar kun je hem/haar niet krijgen. Misschien ben je net verliefd en loop je elke dag op wolkjes. Misschien ben je al jarenlang gelukkig getrouwd en wil je voor altijd bij elkaar blijven. Of misschien geloof je niet in de liefde… tot je het opeens toch tegenkomt.

Prins Thijn, de hoofdpersoon in het nieuwste prentenboek van Tiny Fisscher met illustraties van Coen Hamelink, is in eerste instantie helemaal niet op zoek naar liefde. Hij is het prins-zijn beu en wil een vervanger, zodat hij af en toe eens uit kan rusten. Maar die vervanger blijkt een bijzondere man. Thijn valt als een blok voor hem. Als lezer heb je dat in de gaten, maar Thijn begrijpt niks van zijn gevoelens. Hij heeft het warm, zijn buik kriebelt en hij is verlegen als hij de vervangende prins, V, ziet.

Tiny Fisscher beschrijft weer in fantastisch mooie zinnen (ja, ik ben nou eenmaal erg fan van haar werk) de worsteling van prins Thijn. De dromerige illustraties doen de rest. Het is sprookjesachtig, maar ook heel grappig. En dat Thijn en V twee jongens zijn die verliefd worden is heel gewoon, maar tegelijkertijd weten we dat het nog steeds niet zo gewoon is dat we diversiteit in kinderboeken tegenkomen. Daarom is het nog fijner dat dit boek er is. Laten we de liefde vieren!

Dit prentenboek ligt nu in de winkel! Verschenen bij Uitgeverij Volt.

Young adult

Deze winter – Alice Oseman

Voor de fans van Heartstopper! In Deze winter ontdekken we wat er gebeurde in de kerst van het jaar waarin Charlie werd opgenomen voor zijn eetstoornis. Een zwaar jaar voor Charlie. Niet alleen voor hem, maar ook voor zijn omgeving: zijn vriendje Nick, zijn zusje Tori, zijn broertje Oliver en zijn ouders natuurlijk.

Charlie zit helemaal in de knoop met zichzelf. Hij wil niet praten over wat er met hem is gebeurd, maar weet ook van zijn psycholoog dat het goed is om te praten. Kerst is een beladen tijd: er is veel eten (waar hij juist vreselijk moeite mee heeft om iets naar binnen te krijgen) en er komt familie die hem allemaal moeilijke vragen gaan stellen. Voor Charlie is eigenlijk niks te verdragen, behalve een knuffel van zijn vriendje. Daarom vlucht hij tijdens kerstmis het huis uit…

Dit boek is anders dan de eerste vier delen van Heartstopper, die graphic novels zijn. Het wordt een novelle genoemd: een kort verhaal over een korte periode. Het verhaal wordt vanuit drie perspectieven verteld: eerst vanuit Tori, dan Charlie en tot slot kleine Oliver.

Je hebt het boekje razendsnel uit, omdat het maar 100 pagina’s telt, maar ook omdat je er vanaf het begin weer helemaal in zit. Als je genoten hebt van de boekenserie én de Netflixserie, dan ben je gaan houden van de personages. Het is net alsof je even met ze kunt praten en kunt vragen hoe het met ze is.

Voor de liefhebbers is dit echt een musthave: een toevoeging aan de graphic novels en een heerlijke kerst-editie, want dit boek ademt (ook al houd je er niet eens van) kerst! Het is hier te koop.

poëzie

Ik denk dat ik ontvoerd ben – Pim Lammers

Wat een vrolijke en inspirerende poëziebundel! Pim Lammers, bekend van onder andere Het lammetje dat een varken is, schreef een heleboel gedichten over allerlei soorten mensen, emoties en relaties. Een inclusieve bundel dus, zoals dat tegenwoordig heet. Ik vind het vooral fijn dat ieder gedicht weer een andere ‘stem’ heeft: bijvoorbeeld een jongen die een beetje verliefd op zijn nichtje is, een oom heeft die in een rolstoel zit, een kind dat naar het naaktstrand gaat, een broer die op kamers is gaan wonen en gemist wordt…

Allemaal zo invoelbaar en tegelijk zo grappig! De tekeningen van Sarah van Dongen helpen daar ook goed bij. Op het schutblad raak ik al niet uitgekeken: zo tof hoe zij mensen en ‘relaties’ verbeeldt: een uitstekende keuze voor het thema van deze bundel.

Heerlijk om uit voor te lezen en om gesprekken over te voeren. Bijvoorbeeld over deze vragen: hoe vond jij het om nog een broertje of zusje te krijgen toen je al in de bovenbouw zat? Doen jullie thuis ook aan seksuele voorlichting? Zou je van ouders willen ruilen?

Zeer geslaagde en fijne bundel, om te koesteren! Vanaf 10 jaar.

Zelf lezen

Joe Mellow – Cees van den Berg

Dit boek swingt de pan uit! Het nieuwste boek van Cees van den Berg is wat mij betreft zijn allerbeste tot nu toe, waarin hij weer doet wat ik nooit eerder zag in kinderboeken: muziek op papier tot leven brengen. In een enorm spannend, ontroerend verhaal waarin muziek de hoofdrol speelt komt zowat het hele leven voorbij: verdriet, liefde, woede en (wan)hoop.

Orlando is een lieve, maar nogal verlegen jongen van 13 jaar. Hij is enorm muzikaal, geniet van muziek maken op zijn eigen drumstel en naar muziek luisteren. Zijn vader inspireerde hem om naar jazzmuziek te luisteren, maar nu even niet, want: zijn vader heeft een ernstig ongeluk gehad en ligt in coma. Zijn moeder, beste vriendin Norah en hij zitten machteloos bij hem aan het bed. Orlando wil iets doen: hoe kan hij zijn vader wakker laten worden?

Met muziek natuurlijk! En dan het liefst met een live optreden van zijn vaders grote held, de Amerikaanse jazzsaxofonist Joe Mellow. Orlando zet alles op alles om Joe Mellow naar Nederland te krijgen en dat lukt uiteindelijk, maar het blijkt een deceptie; Mellow is een zeer onaangename man die vooral veel drinkt en onbetrouwbaar is. Gaat het Orlando lukken om Mellow bij het bed van zijn vader te krijgen?

Cees van den Berg is een bijzondere kinderboekenschrijver. Hij speelde – voordat hij boeken ging schrijven – in bandjes als professioneel bassist en weet dus veel van muziek. De ervaring die hij heeft opgedaan met optreden en muziek maken gebruikt hij in zijn kinderboeken. Zijn personage Orlando heeft last van podiumvrees, maar is een veelbelovende drummer. Van den Berg gebruikt veel muziektermen in het boek waardoor het geloofwaardig overkomt. Ook komen er veel namen van bekende artiesten en muziekstukken in voor. Niet alle namen hebben werkelijk bestaan, zo is Joe Mellow zelf een fictief personage.

Het karakter van Mellow is waarschijnlijk wel gebaseerd op een aantal artiesten en hun vaak tragische leven dat doordrenkt is met structureel geldtekort, drank en drugs in overvloed, onbetrouwbare managers, profiteurs, korte nachten, veel reizen en weinig tijd voor jezelf. Ik moest denken aan de sterke film Ray, over Ray Charles, waarin zijn muzikale successen, maar ook zijn duistere kanten belicht worden. Het leven van een muzikant gaat niet altijd over rozen.

“Tweeënhalf jaar terug zat ik boven op een mountain of shit. Ik bromde, vloekte, beledigde, zoop en snoof. Ik had het helemaal gehad. In m’n hele leven heb ik nog nooit zoveel lelijke noten gespeeld als toen. Mensen liepen de zaal uit. En ondanks dat ze gelijk hadden, gooide ik ze shit na.”

Juist de pijn en de ellende maken de muziek natuurlijk wel steengoed. Luister maar eens naar de playlist op Spotify die Cees van den Berg samenstelde bij het boek (te bereiken door de QR code achterin het boek te scannen): als je deze aanzet tijdens het lezen kom je helemaal in de sfeer.

Van de andere boeken van Cees van den Berg (Gevonden, Lotje Later en Paloma) heb ik ook genoten, maar dit boek is wat mij betreft zijn beste tot nu toe: hierin lijkt Van den Berg het allermeeste van zichzelf gestopt te hebben. In het nawoord lees je ook over zijn liefde voor jazzmuziek. Je hoeft zelf niet van jazz te houden om van dit boek te kunnen genieten. Het vergroot je wereld, je ontdekt nieuwe dingen. Het zit goed in elkaar, is spannend, grappig en verdrietig en leest gewoon lekker. Geschikt voor lezers vanaf 11-12 jaar ongeveer.

Zelf lezen

Dit wordt het ergste jaar van mijn leven (Romy’s rampenplan) – Corien Oranje

Corien Oranje is zo’n schrijfster waar ik vrolijk van word. Ze is heel actief op Instagram, deelt leuke tips en vertelt graag over haar leven als schrijfster en schoolschrijver. Ze komt regelmatig in schoolklassen en gaat dan samen met de kinderen verhalen schrijven. Haar bekendste personage Juf Fiep gaat vaak met haar mee (als handpop) en ze maakt kinderen echt enthousiast voor lezen en schrijven.

De boeken van juf Fiep zijn echte aanraders voor beginnende lezers, ook omdat er zoveel delen van zijn: series werken zeer motiverend. Het boek Kampioen en het onlangs verschenen Kampioen 2.0 (dat ze samen met paralympisch zwemkampioen Olivier van de Voort schreef) maakte veel indruk op mij. Toen ik hoorde dat ze een nieuwe serie is gestart over Romy, wilde ik dat natuurlijk lezen!

Dit wordt het ergste jaar van mijn leven gaat over Romy, die in Amsterdam op een woonboot woont met haar ouders en twee broertjes. Haar ouders willen graag emigreren naar Frankrijk om een B&B te beginnen. Dat is de start van een serie rampen die Romy gaan overkomen. Romy wil in de meivakantie niet mee met haar ouders naar Frankrijk om huizen te gaan kijken. Liever gaat ze naar haar opa in Haren, ‘het saaiste dorp van Nederland’ (hahaha, Corien Oranje woont er zelf ook!). Maar als ze op station Groningen aankomt waar haar opa haar zal ophalen, begint een avontuur dat alles behalve saai is.

Tijdens het lezen zit je op het puntje van je stoel, het leest als een trein. Verliefdheid, ouder worden, zelfstandigheid: allemaal thema’s die voorbij komen. Dit smaakt naar meer! Dit boek is deel 1 van de serie, dus dat komt vast goed. Voor kinderen die in Groningen of Haren wonen is het extra leuk: er komen wat bekende plaatsen voorbij. Op de achterkant staat dat het voor meisjes van 10-14 jaar is. Ik vind het ook voor jongens een erg geschikt boek. Ook leuk om voor te lezen!

Ik ontving van Columbus kinderboeken een recensie-exemplaar. Het boek ligt nu in de winkel!

Zelf lezen

Zij, ik en de sterren – Simone Arts

Wow, wat een indrukwekkend boek, het nieuwste van Simone Arts: over een jongen die zijn zusje, die maar één maand oud werd, verliest.

Ondanks dat deze spoiler al gedeeld wordt achterop het boek is het een ongelooflijk spannend en goed geconstrueerd verhaal. Je leert de personages goed kennen, krijgt een hekel aan een aantal en gaat enorm houden van Vito, de jongen die naar de brugklas gaat en in eerste instantie helemaal niet zit te wachten op een broertje of zusje.

Zijn ouders verheugen zich enorm op de gezinsuitbreiding, maar Vito heeft het te druk met de grote veranderingen die in zijn leven spelen. Hij vertelt het zelfs niet aan zijn klas dat hij grote broer wordt: alleen zijn beste vriend Gijs weet het.

Gijs is alleen niet meer de vriend die hij al bijna zijn hele leven kent. Hij laat zich inpakken door de vervelende Terry, een jongen die enorm pest en kliert en ook Vito niet met rust laat. Gijs en Terry halen vreselijke streken uit terwijl Vito rouwt om zijn zusje. Als je denkt dat het niet nog erger kan worden, gebeurt er nog iets. Gelukkig begint aan het eind van het boek de zon toch weer te schijnen…

Simone Arts schrijft soepel en meeslepend, dat wist ik al van haar eerdere boeken die je ook één ruk uitleest. Maar niet eerder kreeg ik zo’n brok in mijn keel. Dit verhaal heeft een enorm goede timing, alles krijgt precies de juiste tijd om het spannend te houden en tegelijk de aandacht en rust te geven die nodig is. Echt knap schrijverschap.

Er komen veel thema’s voorbij die voor jongeren herkenbaar zijn: naar de brugklas, vriendschap, pesten, angst, onzekerheid en natuurlijk rouw, waar jongeren helaas ook mee te maken krijgen. Het zonnestelsel waar Vito enorm door gefascineerd is, komt op een mooie manier terug in het verhaal.

Al met al een enorme aanrader voor kinderen vanaf 10 jaar en ouders die ook met verdriet worstelen. Maar eigenlijk een boek voor iedereen.

Young adult

Iets heel bijzonders – Susin Nielsen

Het nieuwe boek van Susin Nielsen (bekend van Adres onbekend en andere steengoede young adults) is weer briljant. Wat mij betreft zelfs het beste tot nu toe. Nielsen kan weergaloos goed een puber neerzetten die je in je hart sluit. Tijdens het lezen van dit boek heb ik bijna onophoudelijk gelachen: van een ontroerde glimlach tot een schaterlach. Het was genieten.

In een puberleven gebeuren heel veel dingen voor de eerste keer. De eerste natte droom, de eerste zoen, de eerste afwijzing. Alles maakt waanzinnig veel indruk. Alles wat pubers meemaken is ‘iets heel bijzonders’.

Wilbur is 14 en hij vertrouwt regelmatig zijn gevoelens toe aan pen en papier: hij schrijft fantastische songteksten die ook in het boek staan (niet vertaald, maar gewoon in de oorspronkelijke taal Engels: goede keuze). Wanneer hij in een nieuwe klas komt moet hij een brief aan zijn ‘latere zelf’ schrijven. Het wordt een nachtmerrie: de brief komt in verkeerde handen en zijn gevoelens (over de grootte van zijn geslacht, zijn verlangen naar liefde, zijn eenzaamheid) komen op straat te liggen.

Na deze hartverscheurende introductie leren we Wilbur beter kennen. Hij woont in Toronto, Canada. Hij is niet moeders mooiste. Hij is wat te dik, draagt onopvallende kleding en is het mikpunt van pesterijen, specifiek van één etter bij hem in de klas. Gelukkig maakt hij een vriend, Alex, en heeft hij een beste vriend van 85 jaar, Sal.

Wilbur heeft twee moeders. Ze hebben het niet breed. Ze hebben meerdere banen om net rond te kunnen komen. Toch mag hij meedoen aan een uitwisselingsproject met Franse studenten. Hij krijgt Charlie toebedeeld, waarvan hij dacht dat het een jongen is, maar… het blijkt een meisje te zijn. Het knapste meisje dat hij ooit heeft gezien.

Er gebeuren veel gênante en grappige dingen tijdens de tijd dat Charlie in Canada is. Wilburs moeders vinden het bijvoorbeeld heel leuk om zijn baby-album aan Charlie te laten zien.

“Er lag een bekend, uitpuilend fotoalbum geopend op de salontafel.

Nee. Alsjeblieft niet.

Map wierp me een verontschuldigende blik toe. ‘Charlie zag het in de boekenkast staan.’

Mam was juist volledig in beslag genomen door het album, genoot zichtbaar van het duikje in het verleden.

‘Wilbur, wat was je een snoezig jongetje!’ zei Charlie. ‘Je staat bijna overal naakt op.’

Ik wil dood.

‘Hij vond het heerlijk om in zijn blootje te lopen.’ Mam glimlachte dromerig. ‘Zodra hij binnenkwam rukte hij de kleren van zijn lijfje, of het nu zomer of winter was.’

Als Charlie weer weg is, besluiten Alex en zijn vriend Fab hem ‘te pimpen’: hij gaat trainen en krijgt een make-over. Zo mooi hoe Nielsen omschrijft hoe belangrijk het is om van jezelf te houden. Zo’n belangrijke boodschap, fijn dat dit in dit soort boeken genoemd wordt.

‘Denk erom Wilbur,’ zei hij. ‘Rug recht. Opgeheven hoofd. Wees trots op je lengte. Kijk mensen aan. Glimlach!’ Toen voegde hij er zijn eigen Charlotte’s Web-boodschap aan toe: ‘Je bent geweldig! Stralend! Wat een big!’

Charlie en Wilbur blijven contact met elkaar houden. Ze worden goede vrienden, maar de vonk springt nog niet over. Misschien wel als Wilbur naar Parijs gaat…???

De cover lijkt eerst wat saai, maar als je weet waar de dinoskelet en de triangel naar verwijzen, moet je steeds lachen als je hem ziet. Ik vind het ook prachtig gedaan hoe hedendaagse films, series en het boek Charlotte’s web verweven zijn in het verhaal. En ook homoseksualiteit is vanzelfsprekend aanwezig, want dat is het. Tot slot: je krijgt zin om naar Toronto en Parijs te gaan, zo heerlijk worden de steden beschreven. Dikke vette aanrader! Voor iedereen, van 13 tot 113 jaar.

Ik ontving van Lemniscaat een recensie-exemplaar. Voor meer info, kijk hier.

Young adult, Zelf lezen

Mary John – Ana Pessoa

Schitterend verhaal in briefvorm over een meisje en haar jeugdliefde. Ze schrijft de brief, die het hele boek in beslag neemt, aan hem, nadat ze verhuisde uit de plaats waar ze beiden zijn opgegroeid. Hij koos voor een ander -vroegrijp- meisje in plaats van voor haar en dat heeft haar diep gekwetst. Ze verhuisden en ze bouwde een nieuw leven op. Maar in haar hoofd zat nog steeds hij, de jongen die zoveel voor haar betekent. Toch ontmoet ze in haar nieuwe woonplaats nieuwe mensen, mensen die haar zien om wie ze is. Soms moet je het verleden los laten.

Over zelfvertrouwen, onzekerheid, afhankelijkheid en onafhankelijkheid, over liefde en verlangen, over de ander nodig hebben om je mooi te voelen. In krachtige taal, met bochtige zinnen die soms alle kanten op bewegen. Invoelbaar, herkenbaar, troostend. Een schitterende young adult voor 13+.

Young adult, Zelf lezen

Wachten op de wind – Oskar Kroon

Wat een boek is dit. Het ontroert me als ik alleen al naar de cover kijk. Een verhaal over liefde: wat echtscheiding met een kind doet, hoe ontluikende liefde voelt. Twee meisjes die knetterend verliefd op elkaar worden. Een zinderend eiland in Zweden in de zomer. Sfeer, verbinding, een geweldige opa, verdriet en vreugde wisselen elkaar af. Dit is wat goede young adult moet zijn.

Niet voor niks won dit boek de Augustpriset, de belangrijkste Zweedse literaire onderscheiding. En in dit boek wordt verwezen naar die andere winnaar van deze prijs: De legende van Sally Jones. Moordaap las ik een aantal weken geleden. Houd de Zweedse kinderboekenwereld in de gaten!