Ik herinner me dat we vroeger cd’s hadden met klassieke muziek en een klein boekje erbij met een verhaal, dat er perfect bij paste. Onze kinderen waren nog kleuters; ja ja, dat is zo’n 10 jaar geleden! We luisterden de cd’s in geleende auto’s, want we hadden zelf nog geen auto. Thuis stopten we ze weer in de cd-speler, want de muziek was zo mooi en de verhalen wilde je wel keer op keer horen. De cd’s hebben we niet meer! Doorgegeven aan neefjes, nichtjes of de kringloopwinkel, ik weet het niet meer.
Twee kinderen trekken door de wereld. Een broer en een zus. Een tweeling. De wereld is hard en meedogenloos. Niet onze tijd, maar de tijd waarin kinderen nog niet naar school konden of beschermd werden. Hun ouders zijn dood. Ze vluchtten weg van het landhuis waar hun neven hen naar het leven staan. Niemand zit op hen te wachten.
Bij Pelckmans verscheen in 2021 deel 1 van Hoe ging dat ook alweer? 10 sprookjes net dat beetje anders. Een lekker groot formaat voorleesboek met paginagrote tekeningen en verhalen geschreven op rijm. Onlangs verscheen het tweede deel in de serie: dit keer met verhalen over spreekwoorden. Het concept is hetzelfde: verhalen van ongeveer 3 tot 8 bladzijden op rijm (steeds in rijmschema abab) en geïnspireerd op een bestaand spreekwoord.
“Hoe vaak moet je jezelf bewijzen dat je een knappe kerel bent? dacht ik. Hoeveel rijkdom moet je nog willen vergaren als je meer dan genoeg hébt? En hoe vaak kan een mens gered worden, zou daar ook een grens aan zitten?”
Dit citaat zegt voor mij alles over deze heerlijke hervertelling van Sindbad de Zeeman. Iedereen heeft vast weleens gehoord van Sindbad uit Bagdad, maar: wie was hij nou eigenlijk? De zeven verhalen in dit boek komen uit Sprookjes van 1001 nacht: sprookjes die oorspronkelijk bedoeld waren voor volwassenen.
“‘Er is iets veranderd bij me, geloof ik. Vroeger had ik onmiddellijk “ja” geroepen. Maar tijdens die lange slaap heb ik nagedacht. Over mezelf. Over dat ik eens wat steviger en zelfstandiger zou moeten zijn. Dat ik ook voor mezelf moet kunnen zorgen… En weten jullie van wie ik dat heb geleerd? Van jullie!’”
Sneeuwwit is het verhaal van Sneeuwwitje. Sneeuwwit is de naam die veel beter bij haar past. Geen lief, volgzaam meisje, maar een zelfbewuste vrouw die haar eigen keuzes maakt.
Een mysterieuze tekening op de voorkant het boek trekt je aandacht. Wat is het eigenlijk? Zijn het abstracte katten, die ook in de titel staan? Of is het een soort gezichtsbedrog? Deze sensatie van verder kijken dan je neus lang is en accepteren dat je niet alles in de wereld kunt begrijpen, is direct ook het thema van deze bijzondere verhalenbundel.
Alweer zo’n prachtig boek in de serie De sprookjesverteller: Thé Tjong-Khing is niet te stoppen! In de Grote Vriendelijke Podcast was Khing te gast en hij vertelde dat hij – 87 jaar – nog dagelijks aan zijn tekeningen werkt.
Khing is natuurlijk vooral illustrator en kunstenaar, maar begon in 2007 met het navertellen van bekende en onbekende sprookjes die hij illustreerde. Waarom sprookjes? Vragen Bas en Jaap in de GVP. “Omdat daar zo lekker veel in gebeurt en daar kan ik dan interessante tekeningen bij maken.”
Khing selecteert zelf de verhalen waarvan hij denkt dat hij mooie tekeningen bij kan maken. De sprookjes worden in de typische ‘Khing-stijl’ geschreven: lekker kort en compact. Hij doet dat, zegt hij in de GVP, omdat er een beetje vaart in moet zitten: kinderen mogen zich niet vervelen. Thé Tjong-Khing heeft zijn kleinkind Tobias steeds voor ogen als hij schrijft en er staan dus ook zinnetjes in die een dialoog verklappen: ‘Het zou je maar gebeuren…’ ‘Dat weet ik eerlijk gezegd niet…’ ‘En kun je nog iets leren van dit sprookje? Zeker: je kunt beter niet liegen.’
Wat mij opvalt is inderdaad dat er een lekkere snelheid in zit. En alles komt in drieën: steeds moet er drie keer een prinses gered worden, iemand maakt drie keer een fout of er komen drie kansen voorbij. Het is heerlijk om te lezen, maar eerlijk gezegd kijk ik iedere bladzijde weer reikhalzend uit naar de volgende illustratie: ze zijn geweldig om te bekijken en je ontdekt steeds meer details. Tekst en beeld werken prachtig samen.
Ik vond dit boek Russische sprookjes extra speciaal omdat het bijna allemaal onbekende sprookjes voor me waren: afgezien van de echte sprookjes-motieven zoals de gemene stiefmoeder, de heks, de snelle huwelijken (ze vonden elkaar aardig en de volgende dag besloten ze te trouwen), mysterieuze gebeurtenissen (een jongen wordt elke dag ik de brand gestoken, de koning gooit er wat poeder op en hij komt weer tot leven) en het geweld (hij hakte zijn kop eraf en alles was weer normaal).
Maar er zijn ook typische Russische elementen: zoals de heks Baba Jaga die zich voortbeweegt in een vijzel (!) en natuurlijk de schitterende kleding die Khing tekende (hij laat zich inspireren door YouTube vertelde hij in de GVP).
Ik denk dat deze sprookjes heerlijk zijn om voor te lezen. Door de vaart in de schrijfstijl, de bizarre gebeurtenissen en de fantastische tekeningen zullen kinderen hiervan smullen (de zoon van Bas Maliepaard deed dat in elk geval al!)
Khing zei in het interview dat er nog ‘iets aan zat te komen’. Ik hoop dat hij nog meer van dit soort prachtige boeken mag maken!
Wijsmettaal 