Zelf lezen

De geest en het meisje – Lucy Strange

Wat een spannend en mysterieus boek weer van Lucy Strange. Ook haar vorige twee boeken (Het geheim van het Nachtegaalbos en Ons kasteel aan zee) heb ik verslonden. Strange heeft een schrijfstijl die intrigeert: je bevindt je na 2 bladzijden al direct in een andere tijd (in dit geval meer dan 120 jaar geleden) op een andere plaats (Engeland) en je voelt je daar heerlijk comfortabel, alsof je er zelf bij bent. Hoewel, comfortabel: het is een griezelige setting: een diep en donker meer, oude landhuizen zonder elektriciteit en stromend water en ijzige kou.

Agatha, de hoofdpersoon in De geest en het meisje, is een tragisch, maar ook inspirerend personage: vanaf het begin leef je met haar mee, want na het overlijden van haar vader heeft ze niemand meer. Haar vreselijke oom erft het enorme landhuis waarin ze woonde en hij stuurt haar naar haar ‘echte vader’, waar ze tot op die dag nooit van heeft geweten. Ze heeft altijd gedacht dat de man en vrouw die haar opvoedden haar echte ouders waren; waarom zou ze dat niet geloven?

Vanaf dat moment volgt de ene tragische gebeurtenis de andere op. Agatha moet met een wildvreemde man mee die nogal nors tegen haar doet. Hij woont in een eenvoudig hutje en verwacht van Agatha dat ze helpt in de huishouding en met de dieren. Maar dat heeft ze, als jonkvrouw, nog nooit gedaan! Ze is eerst doodongelukkig, maar gaandeweg verandert er iets in haar: ze wordt Aggie, een stoere en stevige meid die niet bang is om de waarheid over haar ouders uit te vinden. Ze heeft veel te vrezen van haar gewelddadige oom, maar geeft niet op. Ze wil weten wat haar verleden is.

Ouderschap en familie zijn weer belangrijke thema’s in dit boek. Ik begin een patroon te ontdekken in de boeken van Strange: steeds diept ze de relatie tussen ouder en kind uit, ze onderzoekt wat hen kenmerkt en bij elkaar houdt en hoe gebeurtenissen de relaties onder druk kunnen zetten. In Ons kasteel aan zee wordt de hoofdpersoon voor een dilemma gesteld: moet ze geloven dat haar Duitse moeder ‘fout’ is? En in Het geheim van het Nachtegaalbos is de moeder van de hoofdpersoon ziek, maar ze mag niet bij haar komen van haar vader.

Terug naar De geest en het meisje. In prachtige, weelderige taal kruipen we in het hoofd van Aggie. Knap hoe het verhaal enorm spannend blijft ondanks dat er best veel sfeerbeschrijvingen in staan.

“Ik ben middernacht. Niet de ene dag en niet de volgende. Gisteren ligt achter me, en een nieuwe dageraad wacht. Maar op dit moment is er alleen maar duisternis…”

“Herinneringen fladderen als motten om me heen, ze stijgen op, hangen trillend in de lucht en gaan dan op een nieuwe plek weer zitten: hetzelfde en toch anders.”

En hoe het afloopt? Ik wil verder geen spoilers delen, je moet het echt zelf gaan lezen: maar het einde zal je verrassen!

Kortom: weer een verhaal om van te smullen met een ijzersterk plot en interessante personages. Lucy Strange stelt wederom niet teleur. Hopelijk volgen er nog meer van dit soort prachtige titels bij Gottmer. Geschikt voor lezers vanaf ongeveer 11 jaar.

Zelf lezen

Het verloren meisje – S.E. Durrant

Iris woont in Brighton, een winderig stadje onder Londen, bekend van de pier en het brede strand. Het huis waar ze met haar ouders en haar drukke tweelingbroer en -zus woont staat heel erg op de wind en haar kamer is vochtig en zit vol met schimmel. Daarom gaat Iris tijdelijk bij haar oma, Mimi, wonen, die gelukkig dichtbij woont.

Mimi is een geweldige oma, zo’n oma die je wenst: ze doet gekke dingen, is lief en knuffelig. Maar er is één ding dat ingewikkeld is: het huis van Mimi staat vol met dozen en troep én haar oma is wel erg vaak in de war. Iris kan het niks schelen, ze geniet van de gesprekken met haar oma, samen koken, het zwemmen in de zee (ook in de herfst en winter). Iris is erg op zichzelf, heeft geen vrienden maar vindt dat ook niet zo erg. Totdat ze haar buurjongen Mason ontmoet. Hij wil graag vrienden worden, maar Iris ziet dat niet zo zitten. Desondanks trekken ze veel met elkaar op.

Dan ontrafelt zich het verhaal. Mason en Iris ontdekken steeds meer over de geschiedenis van oma. Mimi vertelde dat ze een nichtje had, Coral, die is verdronken op 2-jarige leeftijd bij een ramp op zee. Mimi doet steeds meer rare dingen: ze lijkt niet alleen in de war, maar vergeet af en toe ook wie Iris is. Iris vertelt het niet aan haar ouders, want ze wil bij oma blijven wonen. In plaats daarvan schrijft ze alles op wat haar oma moet onthouden, bijvoorbeeld:

⁃ In de keuken gebruik je geen paraplu

⁃ Ga niet op sloffen naar de zee

⁃ Je kleindochter heet Iris: als ze haar schooluniform aan heeft moet ze die dag naar school

⁃ Katten houden niet van cornflakes

⁃ In een cake moeten eieren, anders wordt het droog

De lijstjes die Iris maakt, geven houvast in het verhaal. Het is tragisch, maar tegelijk ook grappig dat oma zoveel vergeet. Als haar ouders het op een gegeven moment ook ontdekken, laten ze haar onderzoeken. En dan wordt Iris’ angst bewaarheid: oma is dement. Gelukkig komen we op het eind van het boek nog iets belangrijks te weten over Coral.

Ik vind het een mooi en ‘klein’ boek over een belangrijk maatschappelijk thema: dementie. Veel kinderen krijgen ermee te maken. Het kan erg verwarrend zijn. Waarom weet mijn opa of oma mijn naam niet meer, of denken ze dat ik mijn moeder ben? De Engelse titel – Talking to the Moon – vind ik ook erg goed bij het boek passen. Oma praat namelijk met de maan “omdat die er altijd is”.

Het is niet een heel gemakkelijk boek. Ondanks dat het wel soepel leest is het geschikt voor 10+. Er zitten toch veel elementen in waarvoor je iets van ‘de wereld’ moet weten. Als je met jongere kinderen in gesprek wil gaan over dementie, raad ik Josephina een naam als een piano aan. Dit boek is al geschikt vanaf groep 2.

Ik kreeg het boek van Lemniscaat als recensie-exemplaar. Meer weten of een inkijkfragment lezen? Kijk op https://www.lemniscaat.nl/boeken/het-verloren-meisje/ Hier staan ook prachtige lessuggesties om met het boek aan de slag te gaan in de klas.

Zelf lezen

Versteend van angst

Deze recensie verscheen in de Boekenkrant van april 2020 en op hun website https://www.boekenkrant.com/recensie-ons-kasteel-aan-zee/

Petra woont met haar oudere zus Magda en haar ouders in hun ‘kasteel aan zee’: het huis bij de vuurtoren met de vier kenmerkende grote stenen. Petra houdt van het wonen aan de kust van Engeland: ze is gehecht aan de constante harde wind, het rollen van de golven en het weidse uitzicht. Maar op een dag komt er een einde aan hun zorgeloze leventje. De Tweede Wereldoorlog dringt ook hun gezin binnen. Vanaf dat moment is alles anders.

“We waren altijd zo’n hecht gezin geweest, we hadden elkaar altijd vertrouwd, maar nu hadden zich geheimen in de ruimten tussen ons gewurmd. En nu werden die geheimen koud en hard, als water dat bevriest in het gebarsten oppervlak van een steen, en begonnen ze ons uit elkaar te wrikken.”

Petra kijkt met andere ogen naar de mensen om haar heen. “Soms doen goede mensen slechte dingen” zegt een politieman tegen haar. Als lezer word je voortdurend op het verkeerde been gezet. Is haar moeder, Mutti, inderdaad op de hand van de Duitsers? Wie stak de brand aan in het dorpshuis en saboteerde de telefoonlijn? Waarom gaat Magda ‘s avonds vaak alleen weg? Wat heeft de zoon van de rechter ermee te maken? En wie is die geheimzinnige man in een afgelegen huisje die ze Spokige Joe noemen?

Tijdens een reddingsactie met duizenden bootjes in Duinkerken (gebaseerd op waargebeurde feiten, 1940) gebeurt er iets verschrikkelijks. De emoties lijken voor een kind eigenlijk te groot. Maar Petra is nieuwsgierig en niet bang: “‘Maar dat is wel een loodzwaar geheim om in je eentje mee rond te lopen, Petra.’ ‘Ja, zei ik. ‘Maar daar ben ik sterk genoeg voor.’”

Het beeld ‘versteend van angst’ komt steeds weer terug in het boek. Petra voelt zich thuis tussen de vier stenen voor hun huis: ze herinneren haar aan een verhaal dat haar vader altijd vertelde over vier zussen die wachtten op de thuiskomst van hun ouders. Ze kwamen thuis, maar als offer werden ze versteend. Ook Petra moet offers brengen en raakt aan het eind van het boek op een bepaalde manier versteend.

Hoofdpersoon Petra sluit je in je hart, zo’n dapper en sterk meisje is het. Het laat je de Tweede Wereldoorlog weer door hele andere ogen bekijken. Het is voor kinderen best lastig om alles in dit boek goed te begrijpen. Dat komt vooral omdat er veel vanuit wordt gegaan dat de lezer weet wat de dilemma’s waren in de oorlog, wat de impact is van segregatie en welke belangen er allemaal speelden. Maar ook als je dit niet allemaal snapt, leest dit boek als een spannend avontuur, waarvan je de ernst niet ontgaat: dit gaat over echte, grote dingen.

****

Ons kasteel aan zee

Lucy Strange

Uitgeverij Gottmer

€16,99