Hoe ging dat ook alweer?

Heidi Jaspers & Henk van der Gugten

Bij Pelckmans verscheen in 2021 deel 1 van Hoe ging dat ook alweer? 10 sprookjes net dat beetje anders. Een lekker groot formaat voorleesboek met paginagrote tekeningen en verhalen geschreven op rijm. Onlangs verscheen het tweede deel in de serie: dit keer met verhalen over spreekwoorden. Het concept is hetzelfde: verhalen van ongeveer 3 tot 8 bladzijden op rijm (steeds in rijmschema abab) en geïnspireerd op een bestaand spreekwoord.

Verwacht geen etymologische uitleg van de spreekwoorden: de verhalen zijn gebaseerd op het letterlijke ‘beeld’ dat het spreekwoord schetst, niet de figuurlijke betekenis. Daar moest ik eerst even aan wennen: ik vond het jammer, want het is ook nuttig om kinderen uit te leggen wanneer je een spreekwoord/uitdrukking zoals ‘nu komt de aap uit de mouw’ kunt gebruiken in een zin.

Maar eenmaal daaraan gewend moest ik erg lachen om de associaties die de auteurs hebben gemaakt met de spreekwoorden. De rijmende verhalen zitten vol humor en grappige vondsten. Als je een verhaal voorleest kun je als volwassene natuurlijk wel nog iets meer vertellen over het spreekwoord. Het ene spreekwoord leent zich daar beter voor dan het andere. Bijvoorbeeld ‘met lange tanden eten’ is echt grappig als je je dat voorstelt en de tekening van het meisje dat niets lust is hilarisch.

Het taalgebruik is op sommige plaatsen best wel pittig. Zo worden er ook in de verhalen nog meer uitdrukkingen gebruikt zoals ‘gedane zaken nemen geen keer’ en ‘het hazenpad kiezen’. Maar ik vind dat in het kader van rijke taal prachtig: hiervan leren kinderen meer woorden en ook uitdrukkingen, mits de voorlezer er zo nu en dan bij stilstaat.

‘Hoho,’ zei Roodkapje, ‘dit gaat me wat snel.

Geef me maar eerst een minuutje.

Wat ik wil weten, ben jij nou wel

een betrouwbaar individuutje?’

Belangrijk om op te merken is dat spreekwoorden en uitdrukkingen voor kinderen met autisme erg ingewikkeld zijn. Zij nemen vaak alles letterlijk wat er gezegd wordt en raken dus in de war van een aap die in een mouw zou kunnen zitten, want waar is die dan? Voor deze kinderen zijn deze verhalen wellicht te moeilijk. Maar kijk naar je kind(eren) en schat in of ze het aankunnen. Onderschat ze vooral niet! Voor kinderen vanaf 5 jaar is de aanbevolen leeftijd.

Het boek met sprookjes kan al aan jongere kinderen voorgelezen worden. Ook in deze verhalen veel humor en inclusiviteit: de prins en de (mannelijke) kok die verliefd op elkaar worden, en mensen met verschillende huidskleuren.

Kortom: heerlijke voorleesboeken om mee te nemen naar je klas in groep 1 t/m 4. Tip: lees het verhaal dat je wilt voorlezen eerst helemaal voor jezelf. Liefst hardop, om te oefenen met de rijm en intonatie. Zijn er lastige zinnen of woorden die je uit moet leggen? Schrijf die voor jezelf even op. Zo ben je goed voorbereid, oftewel ‘kom je goed beslagen ten ijs’!