Het nieuwste boek van onze favoriete geschiedenisdocent en -schrijver Arend van Dam heeft de simpele titel In oorlog. Samen met Mireille Bregman, die tijdens haar studie veel over oorlogen leerde, ging hij op pad. Ze hielden interviews en bezochten musea. Dat resulteerde in 33 verhalen over oorlog en krijgskunst. Geen vrolijke verhalen, maar misschien helpen ze om een beter idee te krijgen van wat er in de wereld gebeurt.
Een bibliotheek heeft weinig waarde zonder de mensen die erin werken. De mensen die de boeken kennen en ze kunnen aanraden aan anderen. Maar in bibliotheken kunnen ook levende boeken aanwezig zijn: mensen die hun verhalen vertellen. Een bibliotheek is van onschatbare waarde, omdat er kennis te halen valt en je er verhalen kunt leren kennen waardoor je de ander beter leert te begrijpen.
Een parel. Een ontroerend, klein verhaal dat eigenlijk heel groots is. Over vluchten en over je ergens thuis voelen. Het kleine witte konijntje Misjka brengt het hele gezin van Roya dichter bij elkaar: Misjka staat voor liefde, aandacht en geborgenheid. Het vluchtverhaal van de familie vanuit Afghanistan komt uitgebreid aan de orde: sinds Misjka er is, vertellen haar ouders meer over hoe het gegaan is. Een vreselijk verhaal, te afschuwelijk om te bevatten. Zoveel kinderen maken dit nog steeds mee, elke dag. Het moet stoppen, maar hoe?
Edward van de Vendel en Anoush Elman schreven eerder samen De gelukvinder, een boek in de Slash-serie waarin een kinderboekenschrijver samen het levensverhaal van iemand opschrijft. In De gelukvinder gaat het over Hamayun, de broer van Roya. Anoush Elman heeft altijd contact gehouden met Edward van de Vendel en het verhaal over Misjka moest ook verteld worden. Daarom is dit boek er nu.
Dit tweeluik – wat mij betreft een meesterwerk – is enorm intrigerend en zet je aan het denken over onze wereld, oorlogen, conflicten, de klimaatverandering en overbevolking. Het is als een film die op zichzelf al briljant was en waarvan je niet verwacht dat het in deel 2 nog spectaculairder kan (wat dus wel kan). Ik vond het heel lastig om er een compacte blog over te schrijven. Maar wauw, wat een boek.
“Je kunt er niet onderdoor, je kunt er niet overheen, je kunt er niet omheen, en je gaat er niet dwars doorheen.”
Waar kennen we dit ook alweer van? Van Wij gaan op berenjacht natuurlijk, en in het nieuwe boek van Marco Kunst – bekend van Offline en Het geheim van de prins – is het een terugkerend motief, een metafoor voor een rouwproces. Maar zelfs ergens doorheen gaan lukt hoofdpersoon Mylo niet.
Hij heeft namelijk iets vreselijks gedaan. Iets wat onvergeeflijk is. Hij had beter moeten weten. Zegt hij zelf.
“Wanhopig keken de vrienden toe hoe Oorlog hun kwetsbare wereld vernielde. De bewoners van Rondo verlieten een voor een de stad. Anderen verstopten zich in de hoop dat Oorlog vanzelf zou weggaan. De eens zo schitterende, drukke straten waren nu leeg en doods. Het werd hoe langer hoe donkerder.”
Een beklemmend en bijzonder mooi vormgegeven prentenboek. Om met aandacht en goed voorbereid keer op keer met je kind(eren) (vanaf ongeveer 5 jaar) te lezen. Het gaat immers over oorlog: helaas worden de kinderen in Nederland daar ook mee geconfronteerd. Of het nu de huidige oorlog in Oekraïne is, de Tweede Wereldoorlog of oorlog die woedt op andere plaatsen in de wereld. Ze horen er vast over, op school, thuis of op het jeugdjournaal. Het maakt ze bang, ze hebben vragen of maken zich zorgen. Een boek kan het gesprek openen, rust geven en zelfs hoop bieden.
Van dit boek over de vrienden en vriendinnen van Anne Frank werd ik even stil. Ik kon soms ook niet zo goed verder lezen, omdat het juist nu zo dichtbij komt: oorlog gaat over echte mensen. Mensen die nu ook weer in angst leven in Oekraïne, die niet weten wat hen te wachten staat. Lezen over de Tweede Wereldoorlog roept toch op dat je gaat vergelijken en dat beneemt je de adem.
War Horse, wie kent deze klassieker niet? Nou, ik dus niet en daar wil ik verandering in brengen! Want het persbericht van Baeckens books klinkt veelbelovend:
“het aangrijpende verhaal over de vriendschap tussen een jongen en zijn paard, tijdens de Eerste Wereldoorlog.”
Michael Morpurgo is een van de bekendste Britse kinderboekenschrijvers. Zijn bestseller War Horse verscheen al in 1982, is verfilmd in 2011 en nu dus bewerkt tot een prentenboek.
Een boek dat je stil maakt. Zonder tekst, een donkere achtergrond. Met dieren die ‘gelaten’ kijken, ze ondergaan hun lot, hun migratie, hun onzekere toekomst. De dood in de vorm van een skeletje met een gekleurde doek reist met hen mee. Omdat ook deze groep niet ontkomt aan de dood. Hun reis is gevaarlijk, ze weten niet wat hen te wachten staat. Maar ze hebben elkaar. Ze houden elkaar vast, dragen de jonge dieren. Ze zijn gekleed in vrolijke lappen, maar zijn niet vrolijk. Een bijzonder boek dat juist nu weer andere beelden oproept. Het gebeurt elke dag, jaar in jaar uit. Mensen die zwerven, op de vlucht zijn. Ze zullen er altijd zijn, kloppen aan de deur. Laten we ze verwelkomen.
Een prachtig boek om met kinderen te praten over wat er op dit moment in Afghanistan gebeurt. De dieren reflecteren zo mooi de gevoelens van onzekerheid en angst. Verschenen bij Querido uitgevers. Issa Watanabe is een Peruviaanse prentenboekenmaker (1980), dochter van een dichter en een illustrator. In haar werk probeert ze sociale integratie onder de aandacht te brengen door middel van kunst.
Onze kinderen gaan binnenkort weer naar school. Veel van hen hebben ongetwijfeld de beelden ook gezien, misschien de krant gelezen of hun ouders er over horen praten: vluchtelingen.
Wie zijn ze? Hoe komen ze in die positie? Wat hebben ze meegemaakt en hoe kunnen we ze helpen?
Het boek Jij en ik staat bomvol verhalen en enkele gedichten van bekende schrijvers. Ontroerende, grappige en spannend verhalen die je een inkijkje geven in het leven van een vluchteling, de angst, de onzekerheid. Gebruik deze bundel om het gesprek aan te gaan, begrip te kweken. Ook voor de kinderen in jouw klas die misschien een oorlog hebben meegemaakt. Juist in die eerste weken op school waarin de kinderen elkaar beter gaan leren kennen.
Bij dit boek zijn lessuggesties beschikbaar, te vinden op lemniscaat.nl. Aanrader, ga ermee aan de slag!