Ik zag op het nieuws een item over een mevrouw die niet meer in de dierentuin in Antwerpen mocht komen omdat ze steeds voor het glas zat bij de chimpansees: ze kwam specifiek voor één aap. Ze waren verliefd, zei de vrouw. Ze bezocht het dier zo vaak dat er een ongezonde relatie tussen de twee ontstond. “Dat beest houdt van mij en ik van hem. Waarom nemen ze mij dat af?” Volgens de vrouw is de liefde wederzijds. “Hij komt me altijd opzoeken als hij me ziet. Hij zwaait met zijn armen en geeft kusjes aan het raam”, zo vertelt zij aan de televisie.
De dierentuin wil dat de vrouw het contact verbreekt, omdat de chimpansee daardoor uitsluiting riskeert van zijn soortgenoten. “Anders wordt hij een buitenbeentje in de groep. Dieren moeten zo veel mogelijk hun eigen gedrag kunnen bepalen. Je wilt dat de chimpansee een relatie opbouwt met zijn eigen groep. Als daar iets tussenkomt, ontstaan er conflicten en ruzies binnen de groep. Dat moeten we zien te vermijden”, zegt de dierentuin.
In Ik voel ik voel wat jij niet ziet leren we meer over het gedrag van dieren. Gedrag waar we graag menselijke namen aan geven, zoals verliefdheid, enthousiasme of jaloezie. Antropomorfiseren heet dat met een moeilijk woord.
Dit schitterend vormgegeven boek met magisch mooie illustraties van Mark Janssen begint met een voorwoord van Jane Goodall. Ze is het bekendst van haar zestigjarige studie van het sociale en familiale leven van de chimpansee die zij vanaf 1960 bestudeerde in Tanzania. Ik kan me nog goed herinneren dat ik in jaren ‘90 meerdere documentaires van haar heb gezien. Ze gaf de chimpansees namen en bouwde een relatie met ze op. Daar was in eerste instantie veel kritiek op, maar het wordt tegenwoordig steeds vaker toegepast.
Jane Goodall zegt in het voorwoord: “De meeste kinderen houden van dieren, maar vaak weten ze nog niet hoe je die dieren gelukkig maakt. Dit boek helpt om dat te veranderen. (…) Na het lezen van die verhalen houd je niet alleen van ze, maar begrijp je ze ook beter.”
Een schitterend, ontroerend en leerzaam boek. Het sluit af met deze belangrijke vraag: Als dieren konden praten, zou je dan luisteren? Ben benieuwd wat die chimpansee tegen die mevrouw in de dierentuin zou zeggen!
Op https://www.lottestegeman.com/ikvoelikvoelwatjijnietziet staan fantastische filmpjes.
Ps
Terwijl ik dit schrijf hoor ik op de radio het bericht over een jongen die in een safaripark buiten de auto is gaan lopen en gegrepen is door een jachtluipaard. Het toont maar weer aan hoe slecht we luisteren en willen begrijpen! Soms resulteert dit soort incidenten erin dat het dier wordt afgemaakt. In Noorwegen nog kortgeleden de walvis die belaagd werd door toeristen. Het maakt me zo kwaad. ☹️
Wijsmettaal 