Vertalers: Lies Lavrijsen, Tine Poesen
Veel ouders zullen het wel herkennen: ze zitten met de handen in het haar, want hun kind HAAT lezen en kijkt liever naar YouTube. Maar: het is zo belangrijk, hoe zorg ik er nou voor dat hij ervan gaat houden???
De titel van dit nieuwe boek, geschreven door twee journalisten van The New York Times Book Review en onlangs vertaald én geschikt gemaakt voor Nederland en België, zet je een beetje op het verkeerde been. Want je kunt niet iemand anders een lezer máken, hij moet het zelf willen om van lezen te genieten. De Engelse titel is dan ook sterker: How to raise a reader.
De doelgroep van dit boek is in de eerste plaats de ouder/opvoeder. En de belangrijkste boodschap is: leesplezier doe je vóór. Oftewel: als jij niet leest, zullen je kinderen dat ook niet doen.
Te beginnen met het lezen van dit boek! Sla het open waar je kinderen bij zijn en lees wat stukjes hardop voor. Bijvoorbeeld aan je baby. Want zelfs baby’s hebben interesse in jouw voorleesstem, ook al begrijpen ze nog niet wat je zegt, het legt de basis voor later leesplezier.
Aan peuters lees je veel prentenboeken voor en vergeet niet dat het kind juist de illustraties ‘leest’! Die andere blik laat ons ook weer anders kijken.
En dan is daar groep 3. Het leren lezen gaat beginnen! Hoe zorg je dat het kind niet afknapt op al die AVI-boekjes, sterren, zonnen en eindeloze oefeningen? Door het goede voorbeeld te blíj́ven geven!
Hoe ga je de concurrentie aan met die vreselijke schermpjes, spelcomputers en WiFi? Zijn series zoals Het leven van een loser motiverend of moet je ze vermijden? En wat doe je met die verplichte boekbespreking?
Het prettig geschreven en mooi vormgegeven boek volgt zo de ontwikkeling van het kind van geboorte tot puber. Het neemt de ‘lezer’ mee met allerhande tips en inzichten op het gebied van leesmotivatie. Er worden titels genoemd, die gelukkig zijn aangepast voor deze vertaling uit het Engels: ze zijn allemaal te vinden op de website boekenzoeker.be en worden dus actueel gehouden. Belangrijk, want één van de voorwaarden voor leesmotivatie is zelf kunnen kiezen en toegang tot aantrekkelijke, nieuwe boeken.
Over motivatie is veel geschreven. Bijvoorbeeld in de onlangs verschenen publicatie van Stichting Lezen. De schrijfstijl van die publicatie is formeel en wetenschappelijk: heel anders dan dit laagdrempelige boek. Toch herken ik veel onderdelen uit de wetenschappelijke bronnen, over intrinsieke en extrinsieke motivatie, de psychologische basisbehoeften autonomie (zelf mogen kiezen), competentie (ik kan dit) en verbondenheid (positieve associatie met lezen en boeken).
Op de pabo besteed ik ook veel aandacht aan dit onderwerp. Als je voor de klas staat, ben je een rolmodel en ben je je dus bewust van dat jij het (goede) voorbeeld kunt geven. Dus je leest voor, je leest ook een boek tijdens het stillezen, je nodigt een schrijver uit in de klas om over zijn/haar werk te vertellen en je spreekt positief over lezen en boeken. Je stimuleert het zelfvertrouwen van kinderen door positieve dingen te benoemen als het gaat om (technische) leesvaardigheid, je laat kinderen zelf kiezen wat ze lezen en gééft ze ook veel te kiezen: je laat ze dus kennismaken met diverse genres en smaken. En tot slot verbind je boeken altijd met vakken als wereldoriëntatie en levensbeschouwing.
Ik vind het vanzelfsprekend dat ik veel aandacht aan dit onderwerp besteed, maar ik weet dat het nog niet op alle lerarenopleidingen zo is. Er moet immers veel gebeuren op de opleiding en het curriculum zit al zo vol. In dit boek wordt hier en daar wat neerbuigend over de school en de leerkracht gesproken. Bijvoorbeeld als het gaat over toetsing, methodes en verplichte opdrachten. Ik snap dat ouders daar soms last van hebben, maar ga dan het gesprek aan met de leerkracht en zorg dat het kind in de klas óók lekker kan lezen. Heb vertrouwen in de expertise van de leerkracht. Een goede relatie tussen ouder en leerkracht is bevorderend voor de leesmotivatie.
Mooi dat dit boek er nu ook voor de Nederlandse markt is. Ik hoop dat veel ouders het gaan lezen en dat de belangrijkste boodschap: JIJ GEEFT HET GOEDE VOORBEELD aankomt. Het boek zou ook op de tafel van teamkamers van het basis- en voortgezet onderwijs mogen liggen. We hebben elkaar nodig in dit proces: school, ouders, bibliotheken, schrijvers, uitgevers en een overheid die lezen en boeken subsidieert.
Ik ontving een recensie-exemplaar via New Book Collective van uitgeverij Pelckmans: ik vind het een waardevol en inspirerend boek dat ik zal delen in mijn netwerk!
Meer weten? Kijk hier.
Wijsmettaal 