Van Suzanne Wouda wist ik al dat ze prachtig over de Tweede Wereldoorlog kon schrijven door de ogen van het kind door haar boek Sabel. In deze verzameling ‘dagboekverhalen’ komen veel kinderen aan het woord door middel van hun gevonden dagboeken. De auteurs maakten er korte verhalen van, gebaseerd op de teksten die ze mochten inzien bij het NIOD in Amsterdam. Ze zijn van kinderen tussen de 10 en 18 jaar. Hun dagboekschrijfsels gaan naast de oorlog ook over vriendschappen, verliefdheden, speelgoed en andere voor hen belangrijke onderwerpen: het leven ging immers ‘gewoon’ door.
Het is een mooi vormgegeven boek dat al vanaf de kaft en het schutblad ontroert. De mooie illustraties van Steef Liefting hebben precies de goede sfeer. Er staan veel dagboekcitaten in schrijfletters tussen en aan het begin en aan het eind van het verhaal staat meer informatie over waar het zich afspeelt en hoe het verder ging. Achterin het boek staat een woordenlijst. De verhalen zijn kort, zo’n 10 à 12 bladzijden, dus heel geschikt om even tussendoor te lezen. Nou ja, ‘even’: realiseer je wel dat kinderen veel vragen gaan stellen. Waarom bestond de NSB? Waarom sloten kinderen zich aan bij zo’n club en ben je dan goed of slecht? Waarom werden juist de joden eruit gepikt? Waarom moesten mensen hun radio’s inleveren? Waarom werden ook kinderen naar concentratiekampen gestuurd?
Allemaal vragen waar we niet goed het antwoord op weten. Ook niet na het lezen van dit boek. Maar we leren wel weer door de ogen van het kind naar de oorlog kijken: wat is het toch een verschrikkelijke periode in onze geschiedenis. Wat mooi dat kinderen in dagboeken blijven schrijven en dat hun verhalen bewaard gebleven zijn. Begrijpen zullen we het nooit. Maar we zullen erover moeten blijven lezen en praten. Met dit boek kan dat.
Wijsmettaal 