Een zeer aantrekkelijke cover trekt mijn aandacht – een prachtig gemaakte linodruk, een korte krachtige titel: waar gaat dit boek over?
Noord is het product van een bijzonder project van Marieke ten Berge, die gefascineerd is door ‘het noorden’ en een tijd in Spitsbergen verbleef om inspiratie op te doen voor illustraties in haar stijl, de druktechniek. Ik vind linosneden maken ook leuk om te doen (dikke vette amateur 😂) en heb dus met extra belangstelling naar de details van de illustraties gekeken: ongelooflijk knap gemaakt. Het is met zoveel zorg en oog voor detail gedaan. Drukken is voor een groot deel toeval en dat maakt het ook zo tof: je weet nooit precies hoe het uit zal pakken als je je papier op de linosnede legt.
Maar goed, de dieren: Marieke maakte van 35 dieren beelden en Jesse Goossens schreef daar de tekst bij. Hoewel het idee dus van Marieke kwam, vind ik het belangrijk om op te merken dat ik ook de teksten zeer de moeite waard vind. Goossens schrijft met humor en met een bepaalde opbouw die bij elke tekst ongeveer hetzelfde is: eerst iets over de naam van het dier, dan iets over andere dieren waar deze een beetje op lijkt of juist helemaal niet, een stukje over hun gedrag – voedsel, voortplanting en aan het eind vaak iets over het dier in relatie tot de mens.
De vetgedrukte woorden helpen de jonge lezers om gemakkelijk de essentie uit de tekst te halen. Door de ‘voorspelbaarheid’ in de opbouw leest het prettig en kun je het goed volgen. En wat zijn dieren toch ingenieus en een wonder! Wist je dat een zeeotter gereedschap gebruikt? Hij heeft altijd een steen onder zijn oksel om schelpen mee stuk te staan. Ik heb zeeotters in het echt gezien in de VS en ze zijn te gek: op hun rug in het water liggen ze lekker te chillen.
Het kan je tijdens het lezen niet ontgaan: beide makers maken zich druk over de klimaatverandering. Leefgebieden van veel dieren zijn drastisch verkleind of veranderd en veel dieren worden in hun voortbestaan bedreigd. Aan het eind van het boek word je dan ook opgeroepen om hier oog voor te hebben en natuurorganisaties te steunen.
Ik leerde veel van dit bijzondere boek. Niet zozeer over de techniek van het linosnijden, want ik snap er nog steeds niets van hoe Marieke dat toch doet, die prachtige kleuren en details. Maar ik leerde veel over de 35 gekozen dieren. Gekke dingen, zoals over hun naam (een orka wordt wel killer whale genoemd, maar dat klopt niet – ze zijn echter wel whale killers!), of dat rendieren hun hoeven in- en uit- kunnen zetten, dat korsetten vroeger van echte baleinen van walvissen werden gemaakt, dat een ijsbeer geen witte, maar doorzichtige haren heeft en nog heel veel meer.
Als je met je hand over de voorkant voelt zit er reliëf in. Dat soort details maakt het zo de moeite waard om kinderboeken te lezen. Dit boek is met zoveel zorg en liefde gemaakt. Een cadeau voor ieder kind en hun ouders/leerkrachten/verzorgers/opa’s of oma’s: om samen te lezen en van te genieten.
Wijs met taal 