Verboden te vliegen won onlangs de Thea Beckmanprijs 2020 voor het beste historische jeugdboek. Deze prijs werd uitgereikt in het Archeon. Martine Letterie is natuurlijk vooral bekend van haar historische jeugdboeken over oorlog zoals Bommen op ons huis, Oorlog zonder vader, Hanna’s reis, Eenzaam in de oorlog, Groeten van Leo en Wij waren erbij. Maar ze schreef ook boeken over andere tijdperken zoals Focke en de belegerde stad (middeleeuwen) en Het verdwenen zwaard (17e eeuw). Ze heeft een indrukwekkend oeuvre!
Met het boek Kinderen met een ster (2016) liet Martine Letterie al eerder zien dat ze voor jonge kinderen de Tweede Wereldoorlog tot leven kan laten komen. Op een serieuze manier en met veel aandacht voor details legt ze de dingen uit zodat jonge kinderen ze kunnen begrijpen. Kinderen met een ster vertelt over het leven in kamp Westerbork.
Het boek Verboden te vliegen (2019) vertelt juist over een groot gezin in Brabant en hun ‘gewone’ leven in de oorlog in drie periodes: voor, tijdens en na de oorlog. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Fietje Fiedel én vanuit haar postduiven. Het is even wennen, je inleven in een postduif, maar het is heel grappig om ‘mee te vliegen’ op de vleugels van een duif. Duiven spelen een belangrijke rol in het verhaal, want in de Tweede Wereldoorlog werden duiven in beslag genomen: ze konden misschien boodschappen overbrengen aan de vijand.
Het verhaal wordt steeds beklemmender, je voelt de angst en de onzekerheid tijdens het lezen. De kinderen hebben veel vragen en hun ouders hebben geen antwoorden. Het is ook onvoorstelbaar dat in de oorlog alles je wordt afgenomen: zelfs je fiets en de kinderwagen. Elke dag kunnen er weer onverwachte dingen gebeuren. Eten komt op de bon, er moet worden verduisterd en er komen veel vluchtelingen naar Brabant. Fietje kijkt erg op tegen haar grote broer Marius: hij moet uiteindelijk onderduiken, maar blijft sterk voor zijn kleine zusje. De angst dat hun duiven worden gepakt speelt door het hele boek heen. Een mooie toevoeging is het contact dat Fietje met haar duiven heeft: ze kan namelijk echt met ze ‘praten’! Op het eind van het boek, tijdens de bevrijding, spelen de duiven ook weer een mooie rol.
Het boek is zeer geschikt om voor te lezen vanaf 7 jaar ongeveer. Zelf lezen is mogelijk vanaf een jaar of 10 denk ik: het boek heeft wel een vrij klein lettertype. De omvang van de hoofdstukken zijn precies mooi om steeds even kort een stukje voor te lezen. De tekeningen van Rick de Haas passen heel goed bij het verhaal, vooral de paginavullende beelden zijn leuk om uitgebreid te bekijken, er is veel op te zien. En de cover is ook zeer aantrekkelijk, let vooral op het detail van de rug van het boek: dit lijken net duivenveren.
Ik begrijp goed dat dit boek de Thea Beckmanprijs 2020 heeft gewonnen: wat mij betreft tegelijkertijd ook een waardering voor een heel groot deel van Letterie’s oeuvre, want ze heeft aan de jeugdliteratuur een prachtige verzameling boeken toegevoegd waarmee kinderen de geschiedenis beter begrijpen en leerkrachten en ouders in gesprek kunnen komen met hun kinderen over soms best wel ingewikkelde onderwerpen. Gefeliciteerd Martine Letterie!
Bestel het boek hier: https://www.kinderboeken.nl/boek/verboden-te-vliegen/
Lees hier meer over de Thea Beckmanprijs 2020
Ik ontving van kinderboeken.nl een recensie-exemplaar.
Wijs met taal 