Taal- en leesplezier
Dagen van zand vertelt het verhaal van de Dust bowl, een gebied in Amerika waar van 1930 tot 1940 grote droogte heerste, waar zandstormen woedden, het nooit helemaal licht werd overdag en waar jonge kinderen doodgingen aan een longontsteking door het fijne stof.
Doorgaan met lezen “Dagen van zand – Aimée de Jongh”
Het nieuwe boek van Susin Nielsen (bekend van Adres onbekend en andere steengoede young adults) is weer briljant. Wat mij betreft zelfs het beste tot nu toe. Nielsen kan weergaloos goed een puber neerzetten die je in je hart sluit. Tijdens het lezen van dit boek heb ik bijna onophoudelijk gelachen: van een ontroerde glimlach tot een schaterlach. Het was genieten.
Doorgaan met lezen “Iets heel bijzonders – Susin Nielsen”
Schitterend verhaal in briefvorm over een meisje en haar jeugdliefde. Ze schrijft de brief, die het hele boek in beslag neemt, aan hem, nadat ze verhuisde uit de plaats waar ze beiden zijn opgegroeid. Hij koos voor een ander -vroegrijp- meisje in plaats van voor haar en dat heeft haar diep gekwetst. Ze verhuisden en ze bouwde een nieuw leven op. Maar in haar hoofd zat nog steeds hij, de jongen die zoveel voor haar betekent. Toch ontmoet ze in haar nieuwe woonplaats nieuwe mensen, mensen die haar zien om wie ze is. Soms moet je het verleden los laten.
Over zelfvertrouwen, onzekerheid, afhankelijkheid en onafhankelijkheid, over liefde en verlangen, over de ander nodig hebben om je mooi te voelen. In krachtige taal, met bochtige zinnen die soms alle kanten op bewegen. Invoelbaar, herkenbaar, troostend. Een schitterende young adult voor 13+.
Na Mijn broer heet Jessica, dat ik niet zo sterk vond, is dit verhaal over hetzelfde thema een verademing: steengoed geschreven en zonder oordeel, eerlijk en ontroerend. Het waargebeurde verhaal van Vicky, die in het boek Evy heet. Een gruwelijk verhaal van pesterijen, zelfmoordgedachten en ouders die de identiteit van hun eigen zoon/dochter (nog) niet erkennen.
Doorgaan met lezen “Meisje van mars – Anna Woltz & Vicky Janssen”
‘Schrijf het op,’ zeggen ze. ‘Dit mag niet vergeten worden.’
Een zin die alles zegt over dit boek, dit bijzondere verhaal. Over vier jongeren, die elkaar toevallig ontmoeten, maar alles voor elkaar betekenen in die vreselijke oorlog, die begonnen is door de volwassenen: de kinderen hebben er niet voor gekozen om te moeten schuilen in de tunnels van de metro, elke dag in angst te leven.
Doorgaan met lezen “De tunnel – Anna Woltz”
Sue Townsend wordt nog steeds gezien als Engelands meest geliefde komische schrijver. En niet voor niks. Haar boeken waarin jongeren de hoofdrol spelen zijn hilarisch en waren in de tijd van verschijnen (de jaren ‘80) taboedoorbrekend. Er waren nog geen sociale media, geen smartphones en naar wat er in de hoofden van pubers omging moesten ouders en leraren maar gissen. En toen kwam Adrian Mole. Een intelligente jongeman van 15 jaar oud die worstelt met zijn ontluikend (gebrek aan) seksleven, ruziënde ouders en zijn toekomst (hij wil dichter worden maar weet dat daar geen droog brood mee te verdienen is).
Vorig jaar verscheen al deel 1 van de serie over Adrian Mole: Het geheime dagboek van Adrian Mole 13 3/4 jaar. Een heruitgave, in een nieuwe vertaling: door Sylvia Witteman. Goed gekozen wat mij betreft, want de droge humor van Witteman sluit naadloos aan bij die van Townsend.
Adrian is inmiddels 15 jaar en in zijn leven lijkt zich een ramp te gaan voltrekken: zijn moeder is zwanger, maar de ex-minnares van zijn vader ook. In korte tijd worden er twee baby’s geboren, en Adrian lijdt in stilte. Behalve dan dat wij, de lezers, zijn intiemste gedachten mogen lezen in zijn dagboek. En dat is bij vlagen diep ernstig, maar vooral hysterisch grappig. Ik stikte regelmatig bijna van het lachen, zo droogkomisch beschrijft Adrian hoe hij en zijn moeder moeten overleven zonder uitkering en hoe alle instanties hen lijken tegen te werken. Voor een puber is alles uitvergroot. En ondanks dat Adrian geen kind meer is, kijkt hij soms ontroerend naïef naar de wereld om hem heen. Alles is dramatisch, grotesk en de wereld vergaat nog nét niet als hij weer een puist heeft of zijn baardgroei maar op zich laat wachten.
Leesplezier gegarandeerd. Voor de veertigplussers onder ons een feest van herkenning: cheques, videobanden en sigaretten in een glas op tafel tijdens feestjes. Niet meer voor te stellen in onze tijd. Voor jongeren van nu zal er toch ook veel te herkennen zijn, en de jaren ‘80 begrippen staan uitgelegd achterin het boek. Koop dit boek voor je puber, je zult er geen spijt van krijgen.
Meer weten? Kijk op https://www.kinderboeken.nl/boek/de-groeipijnen-van-adrian-mole/
‘Querido Glow is een nieuwe reeks van uitgeverij Querido, waarin jongeren die zich identificeren als queer zich kunnen herkennen. Literatuur met oog voor iedere jongere, met nadruk op iedere, ongeacht gender of seksualiteit.’
Noem me Nathan gaat over Lila, een jongen die als meisje geboren is. Het brengt rauw en indringend in beeld hoe zwaar de strijd is: van zelfacceptatie, het veranderende lichaam, operaties, hormonen en de rol van de ouders in dit proces. De tekeningen van de huilbuien, het zichzelf verminken en de details over de operaties zijn heftig om te zien, maar ik denk dat het herkenbaar zal zijn voor jongeren die zich queer noemen, of dat het in elk geval een opening biedt voor gesprek. Geschikt vanaf 13 jaar ongeveer.
Ik las in één ruk het nieuwste boek van Erna Sassen uit: een rauw, hard en tegelijk ook ontroerend verhaal. In haar eerdere boeken slaagde ze er ook al in om ‘echte’ jongeren te portretteren en ook in dit verhaal komt een jongere tot leven. Het verhaal kwam enorm bij me binnen.
Joshua is een jongen van 15 jaar die afstroomt van de havo naar het vmbo. Hij heeft nog geen vrienden gemaakt in zijn nieuwe klas en heeft bovendien afscheid moeten nemen van zijn beste vriendin (Zivan) die naar Irak – haar geboorteland – is gegaan.
Met de introductie van Zivan wordt een ernstig thema aangesneden: uithuwelijking op jonge leeftijd en gebrek aan autonomie van meisjes. Hoewel Zivan nergens zelf aan het woord komt, gaat eigenlijk het hele boek over haar: hoe bijzonder de vriendschap tussen een jongen en een meisje kan zijn, heimwee en onzekerheid en de verontwaardiging over beslissingen die door je familie worden genomen. Zivan moet met haar neef trouwen. De vriendschap met Joshua is dan voorgoed voorbij.
Joshua zit keihard in de puberteit: alle emoties worden uitvergroot: hij kan zo van extreem boos naar extreem verdrietig schieten. Hij is erg op zichzelf, maar is ook zoekend naar contact. Én hij kan bizar goed tekenen – vooral portretten van Zivan – dat is zijn uitlaatklep.
In het boek speelt beeldende kunst een prominente rol. De keuze voor Martijn van der Linden als illustrator vind ik geweldig gekozen – Van der Linden is erg veelzijdig in zijn stijl: de tekeningen (veelal schetsen) spelen een grote rol in het verhaal, soms vertellen de tekeningen nog meer dan wat er al in de tekst staat. Door Joshua’s tekentalent komt hij ook in contact met twee jongens (Sergio en Dylan) uit zijn klas: eerst lijken het zijn vijanden, maar gaandeweg ontwikkelen ze een bijzondere vriendschap. Ze zijn enorm onder de indruk van wat Joshua maakt, ze willen zelfs een van zijn tekeningen op hun lichaam laten tatoeëren.
Er zijn een aantal scènes in het boek die ik bijzonder vond: situaties waarin Joshua worstelt met zijn verdriet en machteloosheid over het missen van zijn beste vriendin, maar ook de ontwikkeling van de vriendschap tussen de drie jongens vond ik mooi beschreven. De taal van Sassen is rauw en waarschijnlijk voor jongeren herkenbaar. Ik vind wel dat ze veel harde woorden gebruikt. Ik denk dat jongeren het misschien fijn vinden om hun ‘eigen taal’ te herkennen, maar misschien stoot het ook af. Maar ja, geen enkel boek is voor iedereen, smaken verschillen.
Dat gezegd hebbende denk ik dat dit boek jongeren (en volwassenen) aan het denken zet. Sassen pakt in haar boeken zware thema’s op. In Er is geen vorm waarin ik pas een relatie tussen een jongere en een docent, in Dit is geen dagboek de zelfmoord van een moeder en wat dat met een jongere doet.
Er is tot slot gelukkig ook veel te lachen in dit verhaal. Klungelige docenten op het vmbo die er niet in slagen orde te houden. Een klassenuitje naar het Rijksmuseum waarbij de drie jongens vooral bezig zijn met zoveel mogelijk naakt en seks te bekijken. Je ziet het zo voor je. Een rijk boek.
Een koortsig gevoel, hoofdpijn, prikkende wondjes op mijn gezicht: tijdens het lezen van Noorderlicht voel ik me Ive: de hoofdpersoon van het nieuwe boek van Anna van Praag, waarin droom, nachtmerrie en werkelijkheid elkaar afwisselen.
Als Ive (14) en haar vader met de auto op weg zijn naar een Waddeneiland, krijgen ze een ongeluk. Papa is ongedeerd, maar Ive heeft een hersenschudding en haar haren en gezicht zitten vol met glassplinters. Maar Ive is ook een puber en een hersenschudding komt slecht uit tijdens een vakantie waarin ze haar ouders lekker voor zich alleen heeft. Dus bijt ze zich stoer door de pijn heen en onderneemt ze van alles, samen met haar nieuwe vriendin Evi, die ze vlak na het ongeluk ontmoet.
Mama komt een dag later. Maar er is iets vreemds aan de hand. Ze doet afstandelijk tegen Ive’s vader. Ze wil op het eiland op de manege gaan werken. Ive is ongerust. Ze doet alles om haar ouders bij elkaar te houden. Tegelijk werkt ze aan een filmpje voor school over een held: daar heeft ze haar vader voor gekozen, omdat hij als bioloog helpt de wereld te redden.
Of het Ive lukt om haar ouders te herenigen, lees je in Noorderlicht. Een bijzondere jeugdroman met een enorme spanningsopbouw en personages die je écht leert kennen, maar die ook mysterieus blijven tot het eind. Het boek is prachtig vormgegeven, het oog op de voorkant met het noorderlicht erin: beiden komen terug in het verhaal. Het mooist vind ik hoe het sprookje van de sneeuwkoningin (H.C. Andersen) op ingenieuze wijze in het verhaal verweven is.
Anna van Praag geeft les op de Schrijversacademie (ik heb kort les van haar gehad) en ze laat met dit boek zien dat ze zelf ook echt geweldig kan schrijven: erg inspirerend. Een aanrader, dit boek!
Wow, wat een boek. Dit is wat mooie woorden kunnen doen: regelrecht je hart in vliegen. Gladdines schrijft geen woord teveel, tussen de regels door zorgt hij voor een een brok in de keel en hij schrijft ook nog eens met veel humor, waardoor tranen van ontroering en een lach elkaar afwisselen.
De band tussen deze twee broers: het gaat door merg en been. Benjamin is extreem onzeker en doet in alles zijn grote voorbeeld na: zijn broer Valentijn. Benjamin cijfert zichzelf weg en zijn omgeving lijkt dat ook te doen. Maar wat is er toch met Valentijn? Is hij echt zo geweldig als zijn broertje doet vermoeden?
De musical Jesus Christ Superstar waarin beide broers een rol krijgen, speelt een grote rol in het boek. Het is een metafoor voor dit verhaal: jezelf durven zijn, verraad en geheimen. Schitterend gedaan.
Dat ik nog nooit iets van deze schrijver heb gelezen. Hij doet me denken aan de stijl van Simon van der Geest, Enne Koens en Annet Huizing: een paar van mijn favorieten. Lezen, dit boek!
Wijs met taal 