Als Joke van Leeuwen een nieuw boek schrijft, ben ik er als de kippen bij. Dit boek schreef ze voor de Maand van de Filosofie 2023, met als thema waardering.
Het is weer een echte Joke van Leeuwen, want filosoferen is haar op het lijf geschreven: al haar boeken hebben iets bevreemdends en daardoor ga je automatisch nadenken over het hoe, waarom en waartoe. Bij haar vorige boek Hier ben ik! bijvoorbeeld: daar bleef een meisje helemaal alleen over nadat de wereld was overstroomd. Het is zo’n absurde situatie dat je gaat denken: wat betekent het om als enige op de wereld over te blijven? Waarom zijn we bang om alleen te zijn? Wat is mens-zijn eigenlijk?
In dit boek met de gekke titel Dát bedoel ik, zei de zalm gaat het over toeval en aandacht voor elkaar. Er komen diverse ‘personages’ in voor die elkaar in een of andere situatie ontmoeten: een pluisje van een trui, een straatsteen en een regenworm bijvoorbeeld. Het is volstrekt logisch dat ze met elkaar kunnen praten. Sterker nog: dat ze emoties hebben. De straatsteen vindt het bijvoorbeeld helemaal oké dat hij daar ligt. Hij weet wel dat er andere stenen zijn die onderdeel uitmaken van een beroemde oude muur ofzo, maar: het is oké. Hij bestaat al zo lang: “Het is hoe dan ook mooi om onderdeel te zijn van iets groters”. Totdat een inktzwam van onderaf hem wat uit balans brengt. Blijkbaar zijn er toch nog wat verrassingen in het leven.
De gesprekken tussen de verschillende dieren of dingen zijn steeds een tweegesprek. Ze grijpen in elkaar als een ketting: hond praat met liniaal, liniaal met autootje, autootje met straatsteen. Ze zijn nieuwsgierig naar het ‘zijn’ van de ander: waarom ben je wat je bent en wat is jouw taak in het leven? Waardering, waarde en aandacht komt op deze manier mooi aan de orde.
Het is leuk om een hoofdstukje voor te lezen en daarna aan een kind te vragen: hoe denk jij dat het verder gaat?
Op https://naarschoolmetquerido.nl/boeken/dat-bedoel-ik-zei-de-zalm/ vind je geweldige lessuggesties voor mooie filosofische gesprekken!
Wijsmettaal 