Karst-Janneke Rogaar maakt boeken waarin ze haar liefde voor taal niet onder stoelen of banken steekt: ze speelt graag met woorden, klanken en beelden om zo kinderen de gevoeligheid voor taal bij te brengen. Dit doet ze al een tijdje, want ze maakte eerder al twee boeken waarin alle gangbare respectievelijk ei-woorden (Keizer Ei) en au-woorden (Au!) voorkomen. Ze bedacht steeds een wat maf maar toch goed te volgen verhaal waarin de woorden logisch met elkaar samenhangen.
Nu is daar een boek met alle gangbare woorden met ch. Echt een lastige klank, die /g/, want wanneer schrijf je nu een g en wanneer een ch? Veel kinderen in groep 3/4 (maar ook nog vaak daarna) maken fouten als ‘sgat’, ‘slegt’ en ‘bogt’. Net als de ei/ij en au/ou zijn ook de g/ch-woorden woorden die je gewoon moet ‘weten’ of inprenten. Als je veel leest en dus veel woorden ziet, ga je vanzelf ‘wennen’ aan de juiste schrijfwijze en zul je, als je zelf het woord moet opschrijven, steun hebben aan het woordbeeld dat in jouw hersenen is opgeslagen. Er zijn geen ezelsbruggetjes: we kunnen het niet makkelijker maken, wel leuker!
In De alchemist op de richel maken we kennis met de monarch (alleenheerser) Brecht van Schacht tot Wichelroede die een bijzonder iemand ontmoet: de alchemist die op een hachelijke plek op een richel woont. Brecht had gisteravond haar feestje omdat ze beëdigd werd tot monarch. Plotseling stond er iemand voor haar deur, een gast die niet was uitgenodigd: de oligarch. Hij verklaarde haar plots de liefde. Maar Brecht wist niet wat te doen, ze smeet de deur dicht. Toch kreeg ze spijt, ze was onder de indruk van de man. En de volgende ochtend besloot ze hem op te zoeken. Onderweg naar zijn huis kreeg ze dorst en ontmoette ze de alchemist. En of het goed afloopt? Dat moet je zelf maar lezen!
Ik haal diep adem en stap tevoorschijn.
‘Hallo meneer,’ piep ik schor.
Het meneertje verliest bijna zijn evenwicht.
‘Och hemeltje, ik schrik me wild!’
Alle woorden met ch werden in een andere kleur gedrukt. Dit zorgt ervoor dat je in één oogopslag alle woorden eruit kunt pikken. Dat leest best grappig, kijk maar eens naar de tekst van deze recensie!
Er zijn best veel moeilijke ch-woorden. De echt lastige woorden staan achterin het boek met een korte uitleg. Rogaar schuwt lastige woorden dus niet, die horen er immers ook bij! Denk aan psychedelisch, archaïsch en cholesterol. Het maakt kinderen nieuwsgierig en hun woordenschat wordt als vanzelf uitgebreid. Taal is meer dan dictees en regeltjes. Taal kan zo leuk zijn!
Er zijn legio lesideeën bij dit boek en ook bij Keizer ei en Au! te bedenken. Ik kwam op Instagram het idee van een bingo tegen: maak verschillende bingokaartjes met woorden en lees het verhaal voor. Wie heeft als eerste alle woorden op zijn/haar kaart gehoord en afgestreept? Maar ook zelf een verhaal of gedicht bedenken met zoveel mogelijk ei/au/ch-woorden is een goede activiteit. Warm aanbevolen aan alle leerkrachten dus, dit creatieve boek waar je vast veel plezier aan zult beleven in de klas! Geschikt vanaf ongeveer 9 jaar en ook zeker een aanrader voor volwassenen!
Lees hier ook mijn bespreking van Keizer Ei.
Wijs met taal 